21 apr 2016 10:43

Advies van Kenniscentrum om geen hartscreening uit te voeren bij jonge sporters overgenomen in gerenommeerd medisch tijdschrift (BMJ-British Medical Journal)

Zeer recent kwamen er opnieuw een aantal gevallen van plotse hartdood bij jonge sporters in de media. En steeds weer vormen zulke dramatische gebeurtenissen voor een aantal clinici de aanleiding om op te roepen tot het verplicht screenen van deze groep mensen. Het KCE sprak zich al uit tegen dergelijke maatregel omdat het had berekend dat deze meer kwaad dan goed zou doen. Zijn studie, die exact een jaar geleden werd gepubliceerd, werd nu overgenomen door het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift BMJ (British Medical Journal).

In maart 2015 publiceerde het KCE een rapport waarin het adviseerde om verplichte, systematische screening bij jonge sporters niet te organiseren, omdat dit meer kwaad dan goed doet. Er zijn immers geen betrouwbare wetenschappelijke gegevens die aantonen dat hartscreening bij jonge sporters zonder klachten vroegtijdige overlijdens kunnen voorkomen. De onderzoeken die bij dergelijke hartscreening kunnen worden gebruikt, zoals een lichamelijk onderzoek of een electrocardiogram (ECG), zijn onvoldoende betrouwbaar om eventuele hartafwijkingen waarvan de sporter geen weet heeft op te sporen. Daardoor wordt een kwart van de mensen met verhoogd risico gemist. Dit kan verklaren waarom plotse hartdood ook geregeld voorkomt bij jonge beroepssporters, die nochtans allen intensief medisch worden opgevolgd.

De andere kant van de medaille is dat deze onderzoeken vele tienduizenden gevallen van vals alarm veroorzaken, met ongerustheid en overbodige bijkomende onderzoeken als gevolg. Uiteindelijk worden daardoor duizenden jonge sporters soms levenslang onnodig behandeld, wat ook niet zonder risico is, of krijgen zij het advies om tijdelijk of definitief te stoppen met sporten, terwijl ze niets mankeren. Het KCE berekende dat de schade en risico’s van systematische hartscreening bij deze grote groep overwegend gezonde mensen groter zijn dan de baten.

Deze aanbevelingen werden, en worden nog altijd, onder vuur genomen door bepaalde sportartsen en cardiologen. Vandaag werd het KCE-onderzoek nochtans gepubliceerd in het gerenommeerde BMJ, nadat het tijdschrift hierover advies inwon bij Amerikaanse, Britse en Australische autoriteiten terzake. Dit bevestigt dat de KCE studie wordt beschouwd als wetenschappelijk betrouwbaar en van hoge kwaliteit.

De voorstanders van een verplichte screening in België verwijzen vaak naar een studie van Italiaanse onderzoekers, die reeds jarenlang verkondigen dat screening plotse doden voorkomt. In Italië is een sportscreening al tientallen jaren verplicht. Deze onderzoekers weigeren echter steevast meer informatie vrij te geven over de impact van de screening. Enkel de gegevens van de regio Veneto over de periode 1979-2004 hebben zij bekend gemaakt. Ook na herhaald navragen, zowel vanwege de Britse overheid, het KCE en recent nog The BMJ zelf, weigeren ze recentere cijfers en die uit andere Italiaanse regio’s, publiek te maken. Dit doet zowel wetenschappelijk als ethisch wenkbrauwen fronsen. The BMJ besteedt ook aan dit aspect van het KCE-rapport een afzonderlijk editoriaal (Deborah Cohen).

Nuttige links:

BMJ

Persbericht BMJ (in het Engels)
Editoriaal van Christopher Semsarian (University of Sydney):
http://www.bmj.com/cgi/doi/10.1136/bmj.i1270

Editoraal van Deborah Cohen (over de Italiaanse studie):
http://www.bmj.com/cgi/doi/10.1136/bmj.i2208

Analyse (van de KCE auteurs):
http://www.bmj.com/cgi/doi/10.1136/bmj.i1156

KCE
Link naar persbericht en rapport van 2015, en naar een video-interview met de KCE-onderzoekers:
http://kce.fgov.be/nl/publication/report/moeten-jonge-sporters-een-hartscreening-ondergaan#.Vxdmifl97RY

What is de BMJ ?

De BMJ, tot 1988 gekend als “The British Medical Journal”, is een gerenommeerd Brits medisch tijdschrift, waarin peer-reviewed onderzoek naar geneeskundige onderwerpen wordt gepubliceerd. “Peer-review”is een methode is om de kwaliteit van wetenschappelijk werk te controleren door het te onderwerpen aan de kritische blik van een aantal gelijken (Engels: peers), meestal vakgenoten. De BMJ is één van de vier befaamdste medische tijdschriften ter wereld, naast The Lancet, The New England Journal of Medicine en The Journal of the American Medical Association.