“Consent is het nieuwe sexy”: een nationale campagne om toestemming weer centraal te stellen

Verontrustende vaststellingen bij jongeren 

In 2020 toonde een Belgische enquête van Amnesty International aan dat bijna één op drie jongeren het normaal vindt om aan te dringen op een seksuele handeling, en één op vier meent dat twijfel ook toestemming betekent. Velen associëren bovendien het ontbreken van een duidelijke “nee” met impliciete toestemming. 

Deze stereotypen voeden het bagatelliseren van het ontbreken van toestemming, vooral in het hoger onderwijs. 

Onderzoek uit 2020, uitgevoerd onder 1.035 eerstejaarsstudenten van de UGent stelt dat 16,1% van de mannen en 28,5% van de vrouwen in de afgelopen 12 maanden te maken had met een vorm van seksueel grensoverschrijdend gedrag (ongewenste aanrakingen, exhibitionisme, pogingen tot penetratie, enz.). 

Het BEHAVES-onderzoek, gepubliceerd in 2024 door de Federatie Wallonië-Brussel bevestigt deze trends. Bijna één op drie mensen in een academische omgeving is al slachtoffer geweest van seksistisch of seksueel geweld. De meest gerapporteerde gedragingen zijn ongewenste aanrakingen, herhaaldelijke uitnodigingen om uit te gaan ondanks een weigering, of opgedrongen kussen en strelingen. 1,3% van de respondenten verklaart slachtoffer te zijn geweest van verkrachting en 1,3% van een poging tot verkrachting, waarbij studenten dit vaker aangaven dan andere personen uit de academische wereld. 

Een campagne om foute interpretaties te ontkrachten 

De campagne “Consent is het nieuwe sexy.” wil misvattingen ontkrachten en jongeren de essentiële kennis meegeven om interacties en relaties aan te gaan op basis van luisteren, gelijkheid en respect. Ze brengt ook de basisprincipes van het Belgische strafrecht rond seksueel strafrecht, hervormd in 2022, duidelijk in beeld. Toestemming moet vrij, geïnformeerd en vrijwillig zijn, kan te allen tijde worden ingetrokken – voor of tijdens de seksuele handeling –, en kan nooit worden afgeleid uit afwezigheid van weerstand. 

Liesbet Stevens, adjunct-directeur van het Instituut, benadrukt: “Het is essentieel om jongeren regelmatig bewust te maken van het belang van toestemming, vooral in specifieke contexten zoals in het hoger onderwijs. Dit omdat de studentenjaren worden gezien als een periode van veel vrijheid en experimenteren. Maar net dan is het belangrijk om een juiste en respectvolle omgang met elkaar te benadrukken.“ 

Aanwezigheid op campussen en online 

Vanaf 15 september zal de campagne zichtbaar zijn op campussen en op plekken waar studenten komen in Antwerpen, Gent, Hasselt, Leuven, Brussel, Luik, Louvain-la-Neuve, Bergen en Namen. Er zullen affiches in de publieke ruimte hangen, en er worden ook flyers en stickers uitgedeeld. 

Verschillende maatschappelijke en academische organisaties (studentenverenigingen, sociale diensten, meldpunten, enz.) werden gevraagd actief mee te werken aan de verspreiding van deze campagne. De campagne zal ook breed online worden gedeeld, op de meest gebruikte sociale netwerken door jongeren (Meta, Snapchat, YouTube), maar ook op datingapps en platforms voor volwassenen, waar het in het bijzonder nodig is om de regels m.b.t. toestemming in herinnering te brengen. 

De beelden van de campagne zijn te downloaden op de campagnepagina “Consent is het nieuwe sexy.”. 

Erover praten is al actie ondernemen 

Heb je vragen over toestemming? Vind alle nuttige informatie en bronnen op onze pagina Toestemming begrijpen en Toestemming en seksueel geweld. 

Perscontact 

Sofie Roelandt
Communicatiemedewerker en perscontact
+32 472 71 25 53

Het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen is een onafhankelijke openbare instelling die strijdt tegen elke vorm van discriminatie en ongelijkheid op basis van gender. Jaar na jaar stijgt het aantal meldingen bij het Instituut. Het Instituut informeert slachtoffers en ondersteunt hen bij eventuele rechtszaken. Daarnaast geeft het Instituut informatie over het wettelijk kader en formuleert het adviezen en aanbevelingen, onder meer aan de regering en het parlement. Ook het verzamelen van cijfers en statistieken, opzetten van onderzoeken, geven van opleidingen en opzetten van concrete beleidsinitiatieven en bewustmakingscampagnes behoren tot de opdrachten van het Instituut. 

Slachtoffers of getuigen van discriminatie op grond van een door de Genderwet beschermd criterium (waaronder geslacht) kunnen zich gratis en in alle vertrouwelijkheid laten informeren over hun rechten. Indien gewenst kan ook een klacht ingediend worden. Dit kan op 0800/12 800 of via hulp.igvm.be. 

Volg het Instituut op LinkedIn, Facebook, Instagram en YouTube.