19 dec 2023 10:25

De Regie der Gebouwen restaureert het standbeeld van de olifant aan het AfricaMuseum in Tervuren

Vanaf 19 december 2023 wordt het ‘beeld van een Afrikaanse olifant’ tegenover het AfricaMuseum in Tervuren in de steigers geplaatst. Na de winter, vanaf 18 maart 2024, wordt het beeld immers gerestaureerd in opdracht van de Regie der Gebouwen. De werken duren ongeveer 4 maanden.

Het beeldhouwwerk werd vervaardigd door Albéric Collin (1886-1962) voor de wereldtentoonstelling van 1935 in Brussel. In 1938 werd het op een ijzerzandstenen sokkel geplaatst tegenover het AfricaMuseum, aan de Leuvensesteenweg. Het beeld is vervaardigd uit gewapend beton.

Doorheen de jaren raakte het beeld beschadigd, vooral door de interne wapening die corrodeert en uitzet. Hierdoor zijn er verschillende barsten ontstaan, die nog zijn verergerd door waterinsijpelingen en vries- en dooicycli. 

Aan de restauratie ging een studie vooraf, met een kunsthistorisch onderzoek, een analyse van de beschadigingen, een onderzoek naar de structuur van het beeld, enz. 

Omdat het beeld beschermd is als monument, gebeuren de werken in nauw overleg met het Vlaams Agentschap Onroerend Erfgoed. 

Plaatsing van steigers

De restauratiewerken starten pas na de winter, omdat ze enkel kunnen uitgevoerd worden als het zowel ’s nachts als overdag warmer is dan 5 graden Celsius. Wel worden er al steigers rond het beeld geplaatst. Ook het onderste gedeelte van de sokkel wordt al weggenomen om de toestand onder de betonsokkel te analyseren en te bepalen welke soort steen geschikt is voor de restauratie ervan. 

Originele materialen en technieken gebruiken

De bedoeling van de restauratie, die van start gaat op 18 maart 2024, is om maximaal gebruik te maken van de originele materialen en technieken, maar ook om de duurzaamheid van het beeld te verbeteren door het bijvoorbeeld beter bestand te maken tegen weersinvloeden. 

Barsten, scheuren en lacunes in het beeld worden hersteld. De corrosie op blootliggende wapening wordt verwijderd en er wordt een corrosiebescherming voorzien. 

Oude herstelmortels en voegen die barsten vertonen of die esthetisch storend zijn, worden verwijderd en vervangen door materialen die qua textuur en kleur aansluiten bij het originele uitzicht van het beeld en de sokkel. 

Het beeld werd in het verleden meermaals overschilderd. Deze verflagen worden verwijderd omdat deze enerzijds niet dampdoorlatend genoeg zijn en anderzijds de details en de textuur van het beeld afvlakken. Er wordt een nieuwe, dampdoorlatende verflaag voorzien. 

De slurf van de olifant wordt in ere hersteld

Onderdelen aan het beeld die een risico op afbreken inhouden, worden voorzien van bijkomende wapening. Ook de lacune aan de slurf wordt hersteld. Op oude archiefbeelden is immers te zien dat deze oorspronkelijk eindigde in een krul. 

De sokkel van het beeld wordt gereinigd, ontbrekende stenen worden terug geplaatst en lacunes opgevuld. 

De Regie der Gebouwen restaureert ook nog andere monumenten op de site van het park van Tervuren

De Regie der Gebouwen heeft ook nog andere restauratieprojecten lopen voor verschillende monumenten die zich in het park van Tervuren bevinden: 

  • In mei 2023 ging de Regie der Gebouwen van start met de restauratie van de brug aan de Keizerinnedreef in het park. Deze werken duren ongeveer 10 maanden. 
  • In september 2023 startte het vooronderzoek voor de restauratie van het Hobé-gebinte, dat vroeger aan het Afrikapaleis stond opgesteld en werd gedemonteerd. Dit vooronderzoek duurt ongeveer 5 maanden. 
  • In december 2023 start de Regie der Gebouwen ook met het vooronderzoek voor de restauratie van de Leuvense Poort en een afgebrokkeld deel van de omheiningsmuur (beide dateren van de 17de eeuw). De Leuvense Poort zal tijdens dit vooronderzoek wel steeds toegankelijk blijven voor voetgangers en fietsers. Het vooronderzoek zal voltooid zijn tegen maart 2024 en dienen als basis voor de opmaak van de overheidsopdracht voor de uitvoering van de restauratiewerken. 

Meer info op de website van de Regie der Gebouwen 

Technische fiche restauratie standbeeld olifant

  • Eigenaar: federale overheid
  • Opdrachtgever: Regie der Gebouwen
  • Uitvoerder restauratiewerken: Lapis Arte
  • Start van de restauratiewerken: 18 maart 2024
  • Duurtijd van de restauratiewerken: ongeveer 4 maanden
  • Kostprijs van de restauratiewerken: ongeveer 130.000 euro, inclusief btw