Ook dit jaar kan de Sint nog geen verbod op "opvoedkundig” geweld brengen
Exact één jaar geleden trokken we met verschillende kinderrechtenorganisaties aan de alarmbel, omdat België als één van de laatste West-Europese landen nog geen uitdrukkelijk verbod had op zogenaamd gangbaar opvoedkundig geweld (zoals een tik, beledigingen, spot,...). Vandaag één jaar later, en naar aanleiding van Sinterklaas, moeten we jammer genoeg vaststellen dat de situatie nog niet is veranderd.
Geweld tegen kinderen is onaanvaardbaar, altijd en overal. Dat werd duidelijk vastgelegd in internationale verdragen zoals het VN-kinderrechtenverdrag of het Europees Sociaal Handvest, die België ratificeerde. Toch blijft België dit soort geweld gedogen, door zogenaamd gangbaar opvoedkundig geweld niet expliciet te verbieden. Dit werd al herhaaldelijk bekritiseerd door het Europees Comité voor Sociale Rechten en de Verenigde Naties. Als kinder- en mensenrechtenorganisaties blijven we onze krachten bundelen om erop aan te dringen dat het gebruik van fysiek en psychisch geweld in de opvoeding ook in ons land expliciet verboden wordt.
Binnenkort een oplossing?
Nochtans is er een oplossing voor. In 2021 werden opnieuw wetsvoorstellen ingediend, die ook in 2022 herhaaldelijk werden besproken in de Commissie Justitie van het federaal Parlement. De Commissie organiseerde eveneens hoorzittingen, waarop diverse organisaties hun expertise en aanbevelingen hierrond konden delen.
De voorstellen die het Parlement heeft besproken stellen een wijziging van het Burgerlijk Wetboek voor om alle vormen van geweld, zowel fysiek als psychologisch, en vernederende behandeling expliciet te verbieden. Dit zou ook voor zogenaamd opvoedkundig geweld gelden. De keuze om het verbod in het Burgerlijk Wetboek op te nemen, en er geen strafbare inbreuk van te maken, komt tegemoet aan aanbevelingen van het VN-kinderrechtencomité, dat stelt dat het hoger belang van het kind steeds centraal moet staan. Het is niet de bedoeling de ouders te bestraffen, maar hen bewust te maken en hen te doen inzien welke uiterst schadelijke gevolgen het gebruik van geweld in de opvoeding van kinderen heeft en hoe belangrijk het is de voorkeur te geven aan een geweldloze opvoeding.
Ondanks de parlementaire inzet hierrond, heeft het Parlement nog geen wet gestemd.
Preventie en steun
De wetswijziging moet gepaard gaan met preventie, opleiding en ondersteuning. Enerzijds is er nood aan bewustmakings-, preventie- en voorlichtingsmaatregelen gericht op het grote publiek en anderzijds aan opleiding en ondersteuning voor geweldloos opvoeden voor ouders, leerkrachten, wetshandhavingsdiensten, hulpverleners en alle beroepsbeoefenaren die werkzaam zijn op het gebied van kinderen, jeugd, onderwijs en justitie.
In landen zoals Zweden, Duitsland of Nederland is bewezen dat dit werkt. Geweldloos onderwijs heeft zeer positieve gevolgen voor de ontwikkeling van kinderen, hun zelfvertrouwen, hun cognitieve vaardigheden en hun vermogen om anderen te respecteren.
Vandaag, op Sinterklaas, dringen we er als kinder- en mensenrechtenorganisaties nogmaals op aan om het voorstel tot een verbod spoedig goed te keuren en om campagnes voor positief ouderschap te ontwikkelen.
Dit is zonder twijfel het mooiste geschenk dat onze samenleving vandaag aan kinderen kan geven.
Betrokken organisaties zijn onder meer het Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens (FIRM), het adviesorgaan van de Nationale Commissie voor de Rechten van het Kind (NCRK), het Kinderrechtencommissariaat (KRC), de Kinderrechtencoalitie, de Délégué général aux Droits de l’Enfant (DGDE), Défense des Enfants International – België, UNICEF België, het Centre interdisciplinaire des droits de l’enfant (CIDE) en de Coordination des ONG pour les droits de l'enfant (CODE).