Enabel en Rode Kruis-Vlaanderen gaan Oekraïne helpen om het bloedsysteem terug op te bouwen

“Dit project past binnen het bredere Belgische programma voor de wederopbouw van Oekraïne dat wij met Enabel uitvoeren,” zegt Jean Van Wetter, CEO van Enabel.

Het Oekraïense bloedsysteem staat voor grote uitdagingen. Sinds het uitbreken van de oorlog is de vraag naar bloed met 40% gestegen, terwijl meerdere bloedinstellingen beschadigd of vernietigd zijn, wat deze opdracht quasi onmogelijk maakt. Daarnaast wil Oekraïne voldoen aan de Europese regelgeving inzake bloedvoorziening, wat wil zeggen dat kwaliteitscontrole, transport, opslag en afname aan strikte eisen moeten beantwoorden. “Onze opdracht tijdens deze vijfdaagse, maar vooral in de komende jaren is om onze expertise in bloedvoorziening te exporteren naar Oekraïne. Omgekeerd is het voor ons een unieke kans om te leren van onze Oekraïense collega’s en meer bepaald hoe zij in een situatie van conflict en onzekerheid er toch in slagen hun bloedbank werkende te houden,” zegt Philippe Vandekerckhove, gedelegeerd bestuurder van Rode Kruis-Vlaanderen.

De weg van het bloed

De Oekraïense delegatie krijgt tijdens haar bezoek grondige duiding over de werking van de bloedbank in Vlaanderen. Rode Kruis-Vlaanderen zal toelichting geven over hoe zij verzekeren dat de kwaliteit en de veiligheid van het bloed in Vlaanderen zeer hoog is door hun donorselectiesysteem en de medische testen die op het bloed worden uitgevoerd, en dit aan een lage prijs per bloedzak. Daarnaast zullen ze inzicht geven hoe ze duizenden mobiele collectes op jaarbasis organiseren, hoe ze erin slagen de logistieke ketens op elkaar af te stemmen en hoe ze ziekenhuizen voldoende kunnen bevoorraden.

Noordoosten van Oekraïne

De samenwerking tussen Enabel, Rode Kruis-Vlaanderen en de Oekraïense bloedbank zal zich initieel focussen rond de stad Tsjernihiv in het noorden van het land. Het bloedcentrum in de stad bedient de regio Tsjernihiv en de naburige regio Sumy en is daarmee cruciaal voor het gehele noordoosten van het land. De Belgische organisaties werken samen met de Oekraïense autoriteiten om het bloedcentrum te renoveren en van moderne uitrusting te voorzien, en om er op termijn voor te zorgen dat de werking ervan beantwoordt aan de Europese normen, wat in het vooruitzicht van later EU-lidmaatschap belangrijk is.

Technische expertise

De kennis van Rode Kruis-Vlaanderen zal worden ingezet om het Oekraïense bloedsysteem af te stemmen op de Europese kwaliteits- en veiligheidsnormen. Het Rode Kruis zal bijdragen aan het versterken van de kwaliteitsbewaking, de traceerbaarheid en de modernisering van de bloedverwerkingsprocessen in Oekraïne. Daarnaast zetten ze hun expertise in om de werving van vrijwillige donaties op te schalen. “Oekraïne werkt met vrijwillige bloeddonaties, net als wij. Dat systeem heeft veel voordelen, het maakt het crisisbestendig en het gedoneerde bloed is een stuk veiliger voor de finale ontvanger. Maar op korte termijn brengt het de uitdaging om nieuwe donoren aan te trekken, bestaande donoren bij te houden, en dit alles op een kosteneffectieve manier uit te voeren. De Vlaamse opschaling van plasmadonaties is een voorbeeld  binnen Europa, die kennis willen we nu vertalen naar Oekraïne.” zegt Vandekerckhove van Rode Kruis-Vlaanderen.

Sterke samenwerking

Enabel voorziet een financiering van 2 miljoen euro voor deze samenwerking, als onderdeel van het Belgische Be-Relieve-programma voor de heropbouw van Oekraïne. Deze middelen moeten dienen voor de technische bijstand, de renovatie van het centrum in Tsjernihiv en de opleiding van Oekraïense specialisten.  

Jean Van Wetter, CEO van Enabel: “Het is de evidentie zelve dat we deze samenwerking met het Rode Kruis opzetten voor ons programma in Oekraïne. Hierdoor zullen ongetwijfeld mensenlevens worden gered. Deze kennisuitwisseling is voor alle partijen ontzettend belangrijk zo lang de oorlog duurt, maar ik ben ervan overtuigd dat onze samenwerking ook in de toekomst en in andere contexten nuttig zal zijn.”

Oekraïense delegatie

De Oekraïense delegatie bestaat uit vertegenwoordigers van het Oekraïense ministerie van Volksgezondheid, het Ukrainian Center for Transplant Coordination (UTCC), het bloedcentrum van Chernihiv, en de NGO “Blood Agents”. Deze kennismaking met de bloedbank in Vlaanderen is het begin van een diepere samenwerking op de lange termijn.

Yaroslav Melnyk, de ambassadeur van Oekraïne in België, spreekt zijn dankbaarheid uit: “We zijn België, Enabel en Rode Kruis-Vlaanderen zeer dankbaar voor de steun die ze Oekraïne blijven geven in deze moeilijke tijden. De oorlog zet onze gezondheidszorg onder druk. De hulp van onze Belgische partners bij de wederopbouw en modernisering van het bloedsysteem in Oekraïne komt niet alleen op het juiste moment, maar redt ook levens. De knowhow die tijdens dit studiebezoek met de Oekraïense delegatie is gedeeld, samen met de subsidieovereenkomst van 2 miljoen euro die vandaag in het kader van het Belgische Be-Relieve-programma is ondertekend, zal de langetermijnsamenwerking op gang brengen en ons vermogen versterken om veilige, hoogwaardige bloedproducten voor onze burgers te garanderen. Dit partnerschap is een voorbeeld van de praktische, humane en toekomstgerichte hulp die Oekraïne zo dringend nodig heeft.”

“Onze samenwerking is ook een investering in de Europese toekomst van Oekraïne. Door het Oekraïense bloedsysteem in overeenstemming te brengen met de EU-normen, brengt deze samenwerking ons dichter bij de normen en praktijken van de Europese Unie. De normen die Oekraïne zich ertoe heeft verbonden na te leven als onderdeel van zijn weg naar het lidmaatschap. Ik ben Enabel en het Rode Kruis Vlaanderen dankbaar voor hun leiderschap, vertrouwen en vriendschap. Hun bijdrage zal talloze levens redden, onze veerkracht versterken en de basis leggen voor een sterker en moderner gezondheidszorgsysteem in Oekraïne,” voegt hij eraan toe.

“We zijn in België om te leren hoe we onze bloedcentra in Oekraïne kunnen versterken en moderniseren. Dat is niet alleen nodig om de stijgende vraag als gevolg van de oorlog te kunnen opvangen, maar ook om onze kwaliteitsnormen op Europees niveau te brengen voor de lange termijn,” zegt Oleksandr Sergienko, adjunct-directeur van UTCC.