Officiële ondertekening en onthulling van de 3D-beelden van de nieuwe gevangenis in Vresse-sur-Semois!
Op vrijdag 7 november 2025 ondertekenden de minister van de Regie der Gebouwen, Vanessa Matz, en de minister van Justitie, Annelies Verlinden, officieel het contract met “L’Éclaircie” voor de bouw van de toekomstige gevangenis in Vresse-sur-Semois via een DBFM-opdracht (Design, Build, Finance en Maintain). De werken zouden in de tweede helft van 2027 (na het verkrijgen van de nodige vergunningen) moeten aanvangen en in de tweede helft van 2029 voltooid zijn.
De huidige gevangeniscapaciteit is ontoereikend en staat vandaag een humane detentie in de weg. De bouw van de gevangenis in Vresse-sur-Semois is een nieuwe belangrijke stap naar structurele oplossingen om de overbevolking aan te pakken.
Locatie
De toekomstige nieuwe gevangenis van Vresse-sur-Semois bevindt zich meer bepaald in Sugny, een deelgemeente van Vresse-sur-Semois.
De gevangenis, die lokaal ook bekend staat als de gevangenis "des quatre bornes", zal gebouwd worden op een deel (ongeveer 7,2 ha) van de oude NAVO-basis die momenteel eigendom is van de Regie der Gebouwen.
Strafhuis
Het gaat om een strafhuis (gevangenis voorbehouden aan mensen die al veroordeeld werden) met een capaciteit van 312 mannelijke gedetineerden. Er zullen twee verschillende veiligheidsniveaus zijn: een entiteit “low security” en, voor het grootste gedeelte, een entiteit “medium security”.
Er is eveneens een strafuitvoeringsrechtbank in de gevangenis voorzien.
Een DBFM-procedure (Design, Build, Finance en Maintain)
De toekomstige gevangenis wordt gerealiseerd via een DBFM-procedure (Design, Build, Finance en Maintain) door “l’Éclaircie”.
Dat is een publiek-private samenwerking, waarbij de Regie der Gebouwen – de bouwheer – een beroep doet op een privépartner, die het ontwerp, de bouw, de financiering en het onderhoud van de gevangenis voor zijn rekening neemt.
De facilitaire diensten (wasserij, catering, afvalbeheer, enz.) zijn ook inbegrepen.
“L’Éclaircie” bestaat uit volgende firma’s:
- Lid van de groep van economische operatoren:
- Eiffage NV
- Eiffage Concession Benelux NV
- Belangrijke onderaannemers:
- Ontwerp: SCAU, ETAU BV, Sweco Belgium, ATS BV, RST Consultancy, Eole BV
- Bouw: Eiffage Construction SAS, Duchêne NV, AB-Eiffage, Valens NV, Collignon NV
- Veiligheidscoördinator: Genie TEC
- Onderhoud: Fexim NV, Eiffage Services SAS
- Facilitaire diensten: Sodexo Belgium NV
Lokale meerwaarde
De bouw van een nieuwe gevangenis zorgt voor reële werkgelegenheidskansen.
Naast het grote aantal gevangenisbewakers zullen er andere betrekkingen ingevuld moeten worden: directeurs, psychologen, maatschappelijk werkers, verplegers, maar ook boekhouders, administratief personeel, koks en schoonmaak- en onderhoudspersoneel.
De aanwerving van het federaal overheidspersoneel gebeurt via de FOD BOSA. De profielen en de vereiste voorkennis, evenals de selectie- en aanwervingsvoorwaarden zullen tijdig gepubliceerd worden op hun website (www.werkenvoor.be).
Daarnaast verhoogt een nieuwe gevangenis de lokale consumptie. Door de plaatselijke aankopen van het gevangenispersoneel en de bezoekers, maar ook door aankopen voor de werking van de gevangenis zelf: voedingswaren voor de gevangenen, materiaal voor het onderhoud van het gebouw, enz.
Ontwerp en architectuur
De gevangenis van Vresse-sur-Semois wordt ontworpen als een gevangenisdorp.
De indeling van de ruimtes is afgestemd op het dagritme van de gedetineerden en hun verplaatsingen.
De L-vormige woningen en de huiselijke schaal van het gebouw dragen bij aan de vormgeving van dit ‘dorp’.
Elk van de vier delen van het medium security-cellencomplex is horizontaal ingedeeld in eenheden van 23 tot 24 individuele cellen, die aan weerszijden van een gemeenschapsruimte grenzen: keuken, eetruimte, zitruimte.
Op elke verdieping bevindt zich in het midden van de wooneenheid een beveiligingspost die zicht heeft op het komen en gaan en op het verblijf.
Het low security-complex, dat dichter bij de werk- en activiteitenruimtes ligt, bestaat uit 28 cellen en biedt een andere ervaring dan het medium security-complex, meer gebaseerd op vertrouwen en autonomie van de gedetineerde.
Vanaf de ingang heeft men snel toegang tot de ruimtes die toegankelijk zijn voor bezoekers: de ontvangsttuin en de sporthal. Bezoeken vinden plaats op de verdieping, in ruimtes die uitkijken op de horizon, zodat men geen muren ziet en kan genieten van natuurlijk licht.
Bezoekers gaan nooit verder in het complex. Gedetineerden hebben alleen toegang tot dit gedeelte om naar de strafuitvoeringsrechtbank te gaan of om bezoek te ontvangen. Er zijn aparte toegangswegen voor elke categorie van gebruikers van de gevangenis.
Natuurlijk licht en natuur zijn hier van groot belang.
Er worden talrijke buitenruimtes voorzien: tuinen, patio’s, terrassen, enz.
In het complex heeft elke woon- of werkruimte zicht op het bos, de tuinen, de groendaken en de uitgestrekte hemel.
Decarbonisatie en duurzaamheid
Het project van de gevangenis van Vresse-sur-Semois is een voorbeeld op het vlak van duurzaamheid en energie-efficiëntie.
Zo bestaat het voorgestelde productiesysteem uit een energiemix van een geothermische omkeerbare warmtepomp met geocooling en warmtekrachtkoppelingen voor de productie van sanitair warm water (SWW) op hogere temperatuur, met verwarmingsketels op biopropaan als back-up.
De nieuwe gevangenis van Vresse-sur-Semois zal ook gebruikmaken van hernieuwbare energie, met name dankzij een grootschalige fotovoltaïsche installatie.
Het project is ook zeer geavanceerd op talrijke gebieden (duurzame materialen, respect voor de biodiversiteit, CO2-besparing op het beton, verlaagd waterverbruik, enz.). Het consortium heeft bovendien een project voorgesteld dat voldoet aan de ‘EXCELLENT’-score van de BREEAM-certificering.
Technische fiche
Bouwheer: Regie der Gebouwen
Gebruiker: FOD Justitie
Consultant – juridische en financiële bijstand: consortium STIBBE-PWC
DBFM-consortium: L’Éclaircie
Oppervlakte site: 7,2 ha
Duur der werken: 2027 - 2029
Kostprijs ruwbouw: 165.000.000 euro inclusief btw
Kostprijs CAPEX: 207.000.000 euro inclusief btw