Pensioenhervorming is uitgelezen kans voor meer gendergelijkheid

Het Belgische pensioenstelsel is een complex systeem met verschillende regelingen en pijlers, dat in de loop der tijd vele wijzigingen heeft gekend. Het huidige model is niet alleen complex, maar beantwoordt ook niet meer aan de grote diversiteit aan gezinsmodellen en aan de uitdagingen inzake gendergelijkheid.

Liesbet Stevens, adjunct-directeur van het Instituut, licht toe: "De huidige pensioenkloof is vooral een weerspiegeling van de genderongelijkheden op de arbeidsmarkt. Met de stijging van het opleidingsniveau en de werkgelegenheidsgraad van vrouwen zou de pensioenongelijkheid moeten verdwijnen. Maar dat blijkt niet het geval: beroepskeuze, kortere loopbanen voor vrouwen, de hoge mate van deeltijdwerk voor vrouwen (42,5% van de werkende vrouwen) en discriminatie op grond van geslacht of moederschap op de arbeidsmarkt verklaren het voortbestaan van de pensioenkloof."

Er dienen maatregelen genomen te worden om de situatie van vrouwen op de arbeidsmarkt te verbeteren, zoals bijvoorbeeld een grotere loontransparantie, de ontwikkeling van voltijdse of gelijkwaardige kwaliteitsbanen en een betere verdeling van de thematische verloven (zoals het ouderschapsverlof en het zorgverlof) binnen het huishouden.

Tegelijkertijd is de hervorming van het pensioenstelsel ook een uitgelezen kans om bij te dragen tot het verkleinen van de pensioenkloof tussen vrouwen en mannen. Liesbet Stevens ziet verschillende mogelijkheden: "Beter rekening houden met deeltijds werk bij de berekening van de pensioenen, de gelijkstelling van verlofperiodes voor zorg beschermen en evolueren naar een grotere individualisering van de rechten." Zo kan het gezinspensioen hervormd worden door middel van budgetneutrale maatregelen, zodat de minstverdienende partner (meestal de vrouw) rechtstreeks een bedrag ontvangt.

Het bestrijden van de pensioenkloof tussen vrouwen en mannen heeft niet alleen betrekking op de eerste pensioenpijler, het wettelijk pensioen. Uit de laatste cijfers van de Federale Pensioendienst blijkt dat voor recent gepensioneerden de kloof tussen vrouwen en mannen 20% bedraagt voor wat het wettelijk pensioen betreft, maar zelfs 50% voor wat de aanvullende pensioenen betreft. Ook inzake aanvullende pensioenen is actie nodig als men de toegang voor pensioengerechtigde vrouwen tot een fair inkomen en financiële onafhankelijkheid wil verbeteren.

Ten slotte is het Instituut verheugd dat de verschillende federale diensten die bevoegd zijn voor pensioenen steeds meer naar geslacht uitgesplitste statistieken produceren en publiceren. Hierdoor brengen ze verschillen tussen vrouwen en mannen op het vlak van pensioenen in kaart. Ze maken het mogelijk om burgers beter te informeren over de inzet van dit debat.

De volledige studie over de genderdimensie van het pensioenstelsel is beschikbaar op de website van het Instituut: https://igvm-iefh.belgium.be/sites/default/files/rapport_genderdimensie_pensioensysteem.pdf

Perscontact Instituut:
Sofie Roelandt
sofie.roelandt@igvm.belgie.be
02 233 48 31

Het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen werd opgericht in december 2002 en is de onafhankelijke federale overheidsinstelling die instaat voor het waarborgen en bevorderen van de gelijkheid van vrouwen en mannen en de bestrijding van elke vorm van discriminatie en ongelijkheid op grond van een door de Genderwet beschermd criterium, waaronder geslacht. Het doet dit door het ontwikkelen en in praktijk brengen van een aangepast wettelijk kader en geschikte structuren, strategieën, instrumenten en acties.

Slachtoffers of getuigen van discriminatie op grond van op grond van een door de Genderwet beschermd criterium, waaronder geslacht, kunnen zich gratis en in alle vertrouwelijkheid laten informeren over hun rechten of een klacht indienen bij het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen via het gratis telefoonnummer 0800/12 800 of via op https://igvm-iefh.belgium.be.