Smart Mobility Awards : FOD Mobiliteit zet vier veelbelovende projecten voor intelligente mobiliteit in de kijker
Gisterenmiddag reikte de FOD Mobiliteit en Vervoer voor de tweede keer de Smart Mobility Awards uit. De winnaars zijn de Stad Antwerpen en de bedrijven Movias, Espaces-Mobilités en Comobi. Zij worden beloond voor hun innovatieve initiatieven die, met toepassing van digitale technologieën, concreet bijdragen tot een veiligere, meer duurzame en multimodale mobiliteit van personen en goederen.
Vier organisaties ontvangen prijzen voor hun innovatieve projecten
De uitreiking van de prijzen aan de winnaars vond plaats in ons Brusselse kantoor op 9 oktober. De jury bestond uit de verantwoordelijke van de Directie Mobiliteit van de FOD M&V, prof. dr. Tom Brijs van het Instituut voor Mobiliteit van de Universiteit Hasselt, Karen Vancluysen, secretaris-generaal van POLIS, Joost Vantomme, CEO van ERTICO en Fabrice Dehoux van de Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling.
De Stad Antwerpen won de prijs in de categorie “Publieke/non-profit sector” voor de toepassing ”Slim naar Antwerpen”.
De multimodale routeplanner van Slim naar Antwerpen is een innovatieve digitale tool die bewoners, bezoekers, pendelaars en logistieke spelers helpt om hun verplaatsingen slim, duurzaam en efficiënt te plannen. Daarbij houdt hij rekening met realtime verkeersinformatie, comfort, kostprijs en stedelijke context. Naast personenvervoer biedt de tool ook een gespecialiseerde vrachtrouteplanner, die rekening houdt met schoolomgevingen, tunnels, scherpe bochten en wegencategorisering. Zo draagt het platform bij aan veilige en efficiënte stedelijke logistiek.
De routeplanner is gratis beschikbaar via de website, app en als widget voor integratie. Het is een krachtig instrument voor gedragsverandering en de modal shift, en een voorbeeld van hoe digitale innovatie in de publieke sector bijdraagt aan bereikbaarheid, leefbaarheid en duurzaamheid.
Movias sleepte de prijs in de wacht in de categorie “Privésector” voor haar project “Gader”.
Gader is een AI-assistent die mobiliteitsmetingen in België toegankelijk maakt voor iedereen die met verkeer aan de slag wil: van beleidsmakers en studiebureaus tot studenten en burgerinitiatieven.
Waar mobiliteitsdata vroeger verspreid, technisch en moeilijk bruikbaar was, bundelt Gader meer dan 15.000 meetlocaties en 173 miljoen metingen van snelheden en aantallen voor zwaar verkeer, auto’s, fietsers en voetgangers in een toegankelijke en geïntegreerde toepassing.
De toepassing ondersteunt onder meer verkeerstoetsen, beleidsbeslissingen, MER-analyses en ruimtelijke plannen. Gader voorkomt dubbel werk door hergebruik te stimuleren: in plaats van drie keer in dezelfde straat te meten, wordt data gedeeld. Gader werd gelanceerd in de lente van 2025 en wordt vandaag al gebruikt door o.a. Provincie Oost-Vlaanderen en toonaangevende mobiliteitsstudiebureaus.
In de categorie “Beste samenwerking” kreeg Espaces-Mobilités de award voor het project “Mobility Changers”.
Mobility Changers is een proefprogramma dat door Espaces Mobilités in samenwerking met Brussel Mobiliteit is opgezet om Brusselse huishoudens te begeleiden bij de overgang naar duurzamere mobiliteit. Het doel: huishoudens waarvan de auto het belangrijkste vervoermiddel is, helpen om andere vervoersoplossingen uit te proberen, te begrijpen en aan te nemen.
Tijdens vier sessies konden 87 huishoudens concreet kennismaken met een combinatie van diensten: de terbeschikkingstelling van een elektrische fiets of step, een mobiliteitsbudget (300 tot 500 euro), een Cambio-abonnement en persoonlijke begeleiding (coaching, bezoeken, uitdagingen, zelfhulpgroep).
De resultaten zijn bemoedigend: 35 % van de huishoudens heeft een auto weggedaan en 43 % heeft na het programma een of meer fietsen gekocht.
Via de website van de FOD Mobiliteit kon men gedurende enkele weken stemmen voor de “Publiekprijs”. Deze werd gewonnen door Comobi, met haar dienst “Slim gedeeld luchthavenvervoer”.
Comobi lanceerde in 2025 een innovatief gedeeld vervoersmodel voor luchthavenvervoer. Dankzij een slimme matchingmodule worden reizigers met gelijkaardige vluchturen efficiënt gecombineerd. Door rekening te houden met criteria als maximale reistijd en aankomstmarges wordt een hoge efficiëntie bereikt, zonder in te boeten aan comfort. Het resultaat: minder auto’s op de weg, lagere CO₂-uitstoot én lagere kosten voor de reiziger.
Comobi kiest bewust voor een strategie die op korte termijn niet de hoogste winst oplevert, maar op (middel)lange termijn zeer schaalbaar is. Door reizigers vanaf de eerste boeking een financiële prikkel te geven voor gedeeld vervoer, draagt de toepassing structureel bij aan gedragsverandering. Het model is flexibel en klaar voor uitrol naar andere contexten zoals treinstations, events of mobiliteitshubs. Zo heeft het de potentie om uit te groeien tot een brede, toekomstgerichte en duurzame mobiliteitsoplossing.
Intelligente mobiliteit als hefboom voor modal shift
De transportsector staat voor een aantal uitdagingen, waaronder het gebruik van actieve vervoerswijzen en openbaar/gemeenschappelijk vervoer, congestieproblemen, verbetering van de verkeersveiligheid, eerbiediging van de rechten van werknemers en de negatieve impact van de sector op het milieu en het klimaat. Slimme of intelligente mobiliteit, ook wel “Smart Mobility” genoemd, kan een van de oplossingen voor deze grote uitdagingen vormen. Het potentieel ervan is immers veelbelovend aangezien dergelijke mobiliteit een efficiënter gebruik van vervoermiddelen mogelijk maakt en een modale verschuiving vergemakkelijkt, zowel voor passagiers als voor vracht.
Dit concept omvat producten, systemen, diensten of digitale oplossingen en maakt een efficiëntere mobiliteit van passagiers of goederen mogelijk op het gebied van veiligheid, tijd, budget en comfort. Het zorgt ook voor meer respect voor het milieu. De oplossingen vormen dus een intelligente manier om tot duurzame mobiliteit te komen.
De FOD Mobiliteit en Vervoer positioneert zichzelf als een belangrijke speler op het gebied van Smart Mobility. Zo lopen er projecten rond open data, is een ‘Drone Portal’ opgericht en zorgen we ervoor dat onbemande vaartuigen en testen van autonome wagens werkelijkheid worden.
De federale overheid kan zulke oplossingen, zoals multimodale reisinformatie of telegeleide voer- en vaartuigen, echter niet zelf ontwikkelen, laat staan commercialiseren. Gelukkig zien we vandaag een brede waaier van projecten, producten en diensten ontstaan op het gebied van intelligente mobiliteit, en sommige daarvan zijn zeer veelbelovend. Daarom wil de FOD Mobiliteit en Vervoer deze initiatieven erkennen en ondersteunen door de “Smart Mobility Awards” uit te reiken.
Een iets uitgebreide beschrijving van deze winnende initiatieven en een beschrijving van de vier andere kandidaten vindt u op onze website.