Belgische rechtbank geeft trans wielrenster gelijk in rechtszaak tegen internationale wielerorganisatie: uitsluiting is discriminatie
De rechtbank van eerste aanleg in Brussel heeft uitspraak gedaan in een zaak van een trans wielrenster tegen een internationale wielerorganisatie en de Belgische wielerfederatie. De atlete werd uitgesloten op basis van een nieuw reglement van de internationale organisatie, dat strenge voorwaarden stelt aan de toegang van trans vrouwen tot vrouwenwedstrijden. Dit reglement is discriminerend, oordeelt de rechtbank en verklaart het nietig. De organisatie moet een morele schadevergoeding aan de vrouw betalen. Het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen was ook partij in de zaak.
Tot midden 2023 voldeed de wielrenster aan de voorwaarden om deel te nemen aan vrouwenwedstrijden. De vorige regelgeving van de internationale wielerorganisatie vereiste een zeer laag testosterongehalte gedurende ten minste 24 maanden zonder onderbreking. Maar sinds juli 2023 gelden er aangescherpte regels: trans vrouwen moeten nu ook aantonen dat ze vóór de puberteit of in ieder geval vóór hun twaalf jaar in transitie gingen om in de vrouwencategorie te mogen deelnemen. Deze wijziging van het reglement leidde tot de intrekking van de licentie van de atlete en haar onmiddellijke uitsluiting van vrouwenwedstrijden.
Nieuwe voorwaarden zijn disproportioneel, zonder wetenschappelijk bewijs en onrealistisch
De rechtbank oordeelde dat deze regels een verschil in behandeling tussen trans vrouwen en cis vrouwen inhouden. Om een dergelijk verschil in behandeling wettelijk toe te staan, moet het een legitiem doel dienen en moeten de regels noodzakelijk en proportioneel zijn. De rechter erkende dat de wielerorganisatie streeft naar eerlijkheid in vrouwelijke sportcompetities, maar constateerde dat de huidige regels te ver gaan en niet gebaseerd zijn op voldoende wetenschappelijk bewijs.
De rechtbank herinnerde eraan dat de internationale wielerorganisatie zélf had gewaarschuwd voor het gebrek aan betrouwbare wetenschappelijke gegevens over dit onderwerp en de noodzaak onderschreef om nieuw onderzoek te doen. De medisch directeur van deze organisatie heeft herhaaldelijk verklaard dat het op basis van de huidige kennis onmogelijk is om te bevestigen dat trans vrouwen een voordeel behouden dat voortvloeit uit de mannelijke puberteit. Voor de rechter is de conclusie duidelijk: “het is wetenschappelijk niet bewezen dat wielerwedstrijden voor vrouwen, waaraan zowel cisgender- als transgendervrouwen deelnemen, een probleem vormen voor de sportieve eerlijkheid”.
De rechter constateerde ook dat de voorwaarde om vóór de leeftijd van 12 jaar in transitie te gaan onrealistisch is en dat deze voorwaarde in feite alle trans vrouwen uitsluit. In de praktijk zou de transformatie op zeer jonge leeftijd moeten worden gestart, door een continu gebruik van puberteitsremmers.
Een uitspraak van groot belang voor trans wielrensters
Het bevel van de rechtbank is onmiddellijk uitvoerbaar en bepaalt dat de wielerorganisatie niet langer het recht heeft om op basis van dit reglement een licentie of deelname aan vrouwenwedstrijden te weigeren. De wielerorganisatie kan nog beslissen om in beroep te gaan.
Voor Liesbet Stevens, adjunct-directeur van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen "vormt de inclusie van trans personen in sportcompetities een nieuwe uitdaging voor onze samenleving. Deze kwestie verdient beter dan een simplistische oplossing die erin bestaat trans vrouwen systematisch uit te sluiten van sportcompetities voor vrouwen. Deze benadering is vaak gebaseerd op vooroordelen, heeft geen solide wetenschappelijke basis en respecteert de fundamentele rechten van individuen niet. De rennerscarrière van deze vrouw was van de ene op de andere dag ten einde, door een aanpassing in het reglement. Niet alleen voor haar, maar voor vele anderen, kloegen we dit aan voor de rechtbank. Het Instituut zal erop blijven toezien dat iedereen op een eerlijke en niet-discriminerende manier aan sport kan doen."
Lees het volledige besluit van de rechtbank.
Perscontact
Sofie Roelandt
Communicatiemedewerker en perscontact
0032 472 71 25 53
Het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen is een onafhankelijke openbare instelling die strijdt tegen elke vorm van discriminatie en ongelijkheid op basis van gender. Jaar na jaar stijgt het aantal meldingen bij het Instituut. Het Instituut informeert slachtoffers en ondersteunt hen bij eventuele rechtszaken. Daarnaast geeft het Instituut informatie over het wettelijk kader en formuleert het adviezen en aanbevelingen, onder meer aan de regering en het parlement. Ook het verzamelen van cijfers en statistieken, opzetten van onderzoeken, geven van opleidingen en opzetten van concrete beleidsinitiatieven en bewustmakingscampagnes behoren tot de opdrachten van het Instituut.
Slachtoffers of getuigen van discriminatie op grond van een door de Genderwet beschermd criterium (waaronder geslacht) kunnen zich gratis en in alle vertrouwelijkheid laten informeren over hun rechten. Indien gewenst kan ook een klacht ingediend worden. Dit kan op 0800/12 800 of via hulp.igvm.be. Volg het Instituut op LinkedIn, Facebook, Instagram en YouTube.