De Commissie rondt drie verschillende projecten af: voorstelling van de rapporten

De Commissie heeft zeker niet stil gezeten sinds het begin van het gerechtelijke jaar. Drie rapporten geven blijk van haar dynamisme. Zij schreef een lijvig rapport over de functiebeschrijvingen van het gerechtspersoneel, gevolgd door een rapport over de psychosociale belasting in de Rechterlijke Orde. De Commissie heeft eveneens een nieuw rapport gepubliceerd over de processen bij de behandeling van de gerechtskosten. Zoals in de vorige rapporten, worden ook in deze verbetervoorstellen geformuleerd aan de politieke en gerechtelijke overheden.

Functiebeschrijvingen: een instrument bij de modernisering van het human resources management?

In september heeft de Commissie haar lijvig verslag over de functiebeschrijvingen van het gerechtspersoneel afgerond. Het analyseert de resultaten van 150 interviews op het terrein. Het tracht antwoorden voor te stellen op fundamentele strategische vragen zoals:

• Welke functies moeten welke taken uitoefenen binnen de context van de rechterlijke orde (van morgen)?
• Welke kennis en vaardigheden moeten de functiehouders daartoe bezitten?

Deze vragen werden voordien nog nooit op een systematische wijze behandeld.

Functiebeschrijvingen kunnen bovendien niet los worden gezien van de context van de Rechterlijke Orde. In het rapport wordt dan ook een analyse gemaakt van de organisatieproblematiek (functieoverlappingen tussen magistratuur en gerechtspersoneel, gebrek aan (management)expertise en tools, enz.). In de voorstellen van functiebeschrijvingen wordt – in de mate van het mogelijke getracht – om oplossingen aan te reiken. Deze voorstellen hebben ook een impact op de functie-inhoud van de magistraten.

Dit “pionierswerk” is een belangrijk instrument van een eigentijds HR management (selectie, opleiding, weddenbepaling, enz.).

Psychosociale belasting: voor een professionele psychologische opvang

De magistraten en het gerechtspersoneel worden bij de uitoefening van Justitie in de praktijk geconfronteerd met emotioneel belastende situaties: afstappingen, bijwonen van autopsies, fysiek of verbaal geweld van rechtszoekende, enz.
In tegenstelling tot andere beroepsgroepen, zoals brandweermannen of politieagenten, beschikken de gerechtelijke actoren niet over een gestructureerde psychologische opvang.
De Commissie heeft een ruime denkoefening opgezet met betrekking tot deze problematiek. Meer bepaald heeft ze een inventaris opgemaakt van de bestaande instrumenten ten behoeve van
personeelsleden die werden geconfronteerd met een emotioneel belastende gebeurtenis bij de uitoefening van hun beroep, ongeacht of zij werkzaam zijn bij justitie zelf (bijvoorbeeld in de gevangenissen of het NICC) of binnen andere organisaties (zoals de politie).
De Commissie heeft ook de Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het werk van de FOD Justitie, de vakorganisaties en diverse vertegenwoordigers van de Rechterlijke Orde ontmoet om kennis te nemen van hun ervaringen en wensen.

De Commissie heeft op basis van deze contacten in een rapport van midden oktober een structureel en professioneel voorstel geformuleerd. Ze hoopt dat dit leidt tot het nemen van maatregelen, ten behoeve van de magistraten en het gerechtspersoneel, om de psychosociale belasting door het werk te voorkomen.

Gerechtskosten: de processen moeten worden gestandaardiseerd

Sinds 2008 reflecteert de Commissie Modernisering over de gerechtskosten in strafzaken. In een nieuw rapport onderzoekt zij de werkprocessen bij de gerechtskosten.

• Meer dan duizend strafrechtelijke beslissingen werden bestudeerd (meer bepaald: 94 arresten en 1063 vonnissen uitgesproken gedurende de maand maart 2010, in negen verschillende jurisdicties).
• De Commissie heeft eveneens de antwoorden geanalyseerd naar aanleiding van een enquête die in februari 2011werd gehouden in de griffies en de parketten. Deze enquête legde voornamelijk de focus op de werkprocessen. Ze werd op het terrein zeer goed ontvangen: het antwoordpercentage bedroeg 94 %.

Vaststellingen: een gebrek aan transparantie en uniformiteit in de werkmethodes, buitensporige tarieven en inefficiënte controles die aan de FOD Justitie enorm veel geld kosten.

De Commissie doet in haar rapport verschillende concrete voorstellen met het oog de aanpassing van de regelgeving en van de huidige werkprocessen.

                                     ***

De drie projecten van de Commissie beogen allen een ondersteuning van de Rechterlijke Orde bij de modernisering van haar beheer.

Deze rapporten zullen, samen met andere, worden voorgelegd aan de nieuwe Minister van Justitie.