13 dec 2012 13:25

De kerncijfers van de sociale zekerheid en de positie van België in Europa

Ons socialezekerheidsysteem is en blijft een heet hangijzer. Je moet er een goed inzicht in hebben om te kunnen inschatten aan welke uitdagingen België – net als zijn Europese buren – in de komende jaren het hoofd zal moeten bieden. Als we de sociale uitgaven van de laatste jaren bekijken, zien we een aantal trends, zoals de stijging van de uitgaven voor de rustpensioenen met 4 miljard euro, de stijging van het aantal uitbetaalde pensioenen met 119.000 (tussen 2008 en 2011) en de scherpe daling van de tewerkstellingsgraad na de leeftijd van 50, tot de pensioenleeftijd.

"Sinds 2000 evolueert de structuur van de socialebeschermingsinkomsten naar een financiering die duidelijk meer gebaseerd is op overheidsmiddelen, met andere woorden de algemene fiscaliteit, terwijl de bijdrage van de werkgevers en de werknemers kleiner wordt", verklaart Jan Bertels, Directeur-generaal van de DG Sociaal Beleid van de FOD Sociale Zekerheid.

Hoe worden de uitgaven verdeeld en hoe houdt België stand ten opzichte van zijn Europese buren? Om het jaar af te sluiten, publiceert de FOD Sociale Zekerheid de kerncijfers van de sociale zekerheid, samen met de vergelijkende statistische gegevens van het Europese ESSOBS-systeem.

De Kerncijfers van 2011

Uit de vele gegevens over de sociale uitgaven kunnen we onder andere onthouden dat het geneesmiddelenverbruik in aantal dagelijkse dosissen blijft toenemen. Ook het aantal vergoede ziektedagen blijft stijgen, met als gevolg dat de uitgaven op het vlak van primaire arbeidsongeschiktheid tussen 2007 en 2010 jaarlijks met 100 miljoen euro zijn gestegen. Voor de crisisjaren 2009 en 2010 vallen ook cijfers inzake tijdelijke werkloosheid sterk op: in 2009 was er een piek met 210.864 tijdelijke werklozen, waarna het aantal terug daalde tot 140.847 in 2011.

De sociale zekerheid ondersteunt de tewerkstelling op twee manieren: door middel van bijdrageverminderingen en door de overdracht van inkomsten. Zo werd in 2011 een totale structurele bijdragevermindering toegekend van 4 miljard euro, werd met het oog op de financiering van banen in de non-profitsector 626,9 miljoen euro van de RSZ overgedragen aan de Fondsen Sociale Maribel en werd 1,4 miljard euro besteed aan de financiering van de dienstencheques.

De evolutie van de inkomsten van de sociale bescherming en de ESSOBS-data

De overheidsfinanciering van de sociale bescherming is gestegen met bijna 25% van 2000 tot 2010. Wijst dat erop dat het verzekeringskarakter van de sociale bescherming teloor gaat? En hoe zit het in de andere landen van de Europese Unie?
Op het vlak van werkloosheid lijkt België de crisis relatief goed te hebben doorstaan. In België stegen de werkloosheidsuitgaven met 15% (in verhouding tot het BBP) gedurende de eerste jaren van de crisis, terwijl ze in veel andere landen sterker stegen. Deze stijgingen weerspiegelen waarschijnlijk de scherpe stijging van de werkloosheid ten gevolge van de crisis.

In de publicatie 'Sociale bescherming in België: ESSOBS-data 2010' vindt de lezer een overzicht van de evolutie van de uitgaven inzake sociale bescherming in de laatste tien jaar en wordt België gesitueerd ten opzichte van andere Europese landen.

Bijkomende informatie

De brochures en de documenten van de persconferentie zijn beschikbaar op www.socialsecurity.fgov.be.

Het publiek kan een papieren versie van de brochures aanvragen door een e-mail te sturen naar dg-soc@minsoc.fed.be.