Enquête over het gebruik van ontsmettingsmiddelen: Belgen gebruiken ze vaak verkeerd

In 2021 registreerde het Antigifcentrum in totaal bijna 4000 ongevallen met biociden of bestrijdingsmiddelen zoals de ontsmettingsmiddelen tegen bacteriën en virussen. Door het hoge gebruik tijdens de Covid 19-pandemie waren er ongeveer 5 keer meer ongevallen met alcoholgels (PT1) ten opzichte van 2019. Er waren ook 1,5 x meer ongevallen met desinfecterende middelen voor oppervlakken en ruimtes (PT2 en PT4).

Om een beter inzicht te krijgen in de redenen voor de ongevallen en mogelijke oplossingen, liet de dienst Biociden van de FOD Volksgezondheid in 2022 een enquête uitvoeren bij 2025 Belgen. Hieruit blijkt dat gebruikers het etiket niet altijd goed lezen of begrijpen. Slechts één op de vijf respondenten verklaart het etiket volledig te lezen voor de aankoop. Een deel van de gebruikers gaat ervan uit dat ze het gebruik kennen, en leest daarom niet het hele etiket. 5% tot 8% van de Belgen (afhankelijk van het type ontsmettingsmiddel) vindt de informatie op het etiket niet duidelijk. Hiervoor worden verschillende redenen gegeven: een slechte leesbaarheid door te kleine tekst en onvoldoende contrast met de achtergrond, maar ook de gebruikte taal en termen die het etiket moeilijk te begrijpen maken.

De enquête bracht ook aan het licht dat de gebruiksaanwijzingen niet altijd gevolgd worden. De helft van de Belgen is zich niet bewust van de nodige contacttijd voor een doeltreffende ontsmetting van de huid of de uiterste gebruiksdatum van het ontsmettingsmiddel. Een groot deel van de respondenten (36%) denkt bovendien dat alcoholgels de huid ook reinigen, wat niet klopt. 4% van de respondenten heeft een ontsmettingsmiddel voor de huid al gemengd met andere producten, waardoor de ontsmettende werking kan verminderen. De helft van de gebruikers volgt de precieze instructies voor verdunning van producten niet; ze doen een benaderende verdunning of zijn zich niet bewust van de te respecteren verhoudingen.

De dienst Biociden van de FOD Volksgezondheid en de federaties Detic en Bioplus werken samen om de etiketten van biociden toegankelijker en leesbaarder te maken. Het is de bedoeling om te komen tot aanbevelingen voor verpakkingen van te verdunnen producten, en aanbevelingen voor het etiket, met specifieke aandacht voor de gebruiksaanwijzingen. “Detic is verheugd deel te nemen aan deze reflectie over etikettering op initiatief van de federale overheid; de timing is perfect in lijn met de aangekondigde veranderingen op het Europese niveau.”, aldus Françoise Van Tiggelen van federatie Detic.

Een makkelijk leesbaar en begrijpelijk etiket is een plus voor iedereen. Een goed geïnformeerde gebruiker kan het product correct en veilig gebruiken, zodat het product zijn gewenste werking heeft. Veel ongevallen kunnen vermeden worden door de gebruiksaanwijzingen te volgen en de biociden in hun oorspronkelijke verpakking en buiten het bereik van kinderen en huisdieren te bewaren. De campagnewebsite www.lezenvoorgebruik.be bevat nog meer handige tips voor gezinnen.

• Alle publicaties (NL & FR)
• Verslag van de enquête (NL, FR & EN)
• Samenvatting van het rapport (NL, FR, EN & DE)

• FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu
  Wendy Lee : wendy.lee@health.fgov.be
   
• Detic
  Gerben Schets : gschets@detic.be
   
• Bioplus-Probois
  Sigrid Maebe : smaebe@essenscia.be