Regering-De Wever bereikt eerste reeks grote akkoorden

1. Programmawet met socio-economische hervormingen

Ten eerste werd een akkoord gevonden over de programmawet van de begroting van 2025. De relevante socio-economische hervormingen uit het regeerakkoord voor dit begrotingsjaar werden concreet vertaald naar zo’n 300 pagina’s aan wetswijzigingen. Zelden werd zo’n volume aan impactvolle maatregelen op zo’n razend tempo door een regering voorgelegd. Het gaat hoofdzakelijk om maatregelen met betrekking tot de arbeidsmarkt, de pensioenen en de fiscaliteit. Ze hebben als hoofddoelstelling om meer mensen aan de slag te krijgen, onze sociale zekerheid betaalbaar en zeker te houden en onze economie aantrekkelijker te maken.

Arbeidsmarkt

We nemen een hele reeks maatregelen om zoveel mogelijk gezonde mensen die kunnen werken ook daadwerkelijk te activeren.

Het gaat dan onder meer over de concretisering van de beperking van de werkloosheid in de tijd met twee jaar, wellicht de meest impactvolle hervorming uit de reeks maatregelen. Die zal ingaan vanaf 1 juli 2025, om de gevolgen ervan vanaf 1 januari 2026 te kunnen vaststellen. Er wordt een uitzondering voorzien voor mensen die ouder zijn dan 55 jaar en die er al een carrière van langer dan 30 jaar op hebben zitten. Omwille van hoge noden in de zorgsector voorzien we ook een uitzondering tijdens het volgen van een aantal zorgopleidingen, zodat wie de overstap naar de zorg wil maken dat kan blijven doen. Eenmalig in zijn of haar carrière zal een werknemer die zich wenst te heroriënteren op de arbeidsmarkt en ontslag neemt niet langer financieel worden gepenaliseerd. Het kunstenaarsstatuut blijft behouden.

Niet alleen werklozen, maar ook langdurig zieken willen we zo effectief mogelijk terug naar werk begeleiden. Daarom versterken we het Terug naar Werk-beleid en zorgen we voor een responsabilisering van alle actoren: werkgevers, mutualiteiten, artsen en werknemers.

We zorgen tegelijkertijd voor een flexibelere en meer toegankelijke arbeidsmarkt. We voorzien daarvoor onder meer de uitbreiding van de flexijobs (van een niet geïndexeerd plafond van 12.000 euro per jaar naar een plafond van 18.000 euro dat wel wordt geïndexeerd) en een loonlastenverlaging ter bevordering van de competitiviteit van onze ondernemers (een verlaging ten bedrage van 1 miljard euro tegen 2029).

Betaalbare sociale zekerheid

We toppen de index van de allerhoogste pensioenen af (een besparing van zo’n 200 miljoen euro tegen 2029) en we vervangen vanaf volgend jaar de pensioenbonus door een bonus-malussysteem.

Op de gezondheidszorg besparen we niet. De groeinorm van 2,5 procent bovenop de index in 2025 zal in 2029 toenemen naar 3 procent. Dit om te kunnen blijven voorzien in de groeiende vraag naar kwalitatieve zorg.

Fiscaliteit

Deze regering draagt evenzeer fiscale rechtvaardigheid hoog in het vaandel. Na een vastgestelde afwijking bij een controle krijgt een belastingplichtige niet langer automatisch een belastingverhoging, maar gaan we in eerste instantie uit van goeder trouw. Tegelijkertijd voeren we de strijd tegen fiscale fraude op. Via datamaning zullen inspecteurs duidelijke onregelmatigheden beter kunnen opsporen en onderzoeken.

We verlagen de BTW op sloop en heropbouw van 21% naar 6% vanaf 1 juli 2025 voor leveringen (sleutel-op-de-deur) van enige en eigen woningen met een maximale
oppervlakte van 175m². Deze maatregel biedt mede een antwoord aan de vraag naar meer woningen, versterkt onze bouwsector en versnelt de weg naar een duurzaam woningpark. We voorzien een overgangsperiode voor hybridewagens inzake fiscale vrijstelling. Onze nationaliteit verwerven wordt in de toekomst dan weer duurder. We verhogen de heffing voor wie onze nationaliteit wil verkrijgen van 150 euro naar 1.000 euro.

Dit is slechts een zeer summiere greep uit de meer dan 500 artikelen waaraan wordt gesleuteld. Meer maatregelen en details zullen de komende tijd worden gecommuniceerd aan het parlement en de pers door de verscheidene vakministers.

2. Defensieplan

Een tweede belangrijk luik is de versnelde verhoging van de defensie-uitgaven. Na meer dan een decennium zullen we als land vanaf dit jaar de NAVO-norm van 2% bbp halen.

Deze regering wil hiermee een duidelijk signaal uitzenden aan de internationale gemeenschap: men kan op ons rekenen. Wij staan naast onze bondgenoten. Wij staan naast Oekraïne. Wij zijn bereid om onze eerlijke steen bij te dragen om de westerse wereld veilig te houden.

Het gaat om een serieuze extra inspanning. Voor dit jaar bedraagt de inspanning zo’n 3.9 miljard euro. Dat gaan we bereiken via bijkomende financiering via de vennootschapsbelasting op de bevroren Russische tegoeden (+-1.2 miljard euro), omgezet naar militaire hulp voor Oekraïne, en via een dividend van Belfius (500 miljoen euro).

Tenslotte zal een deel voorlopig buiten de begrotingsdoelstelling worden gehouden (+-2 miljard euro). Dit weliswaar ruim binnen de marges van de ontsnappingsclausule die de EU toelaat voor nieuwe defensie-investeringen. Het is de bedoeling om dit aandeel van de financiering gedurende de legislatuur volledig om te zetten naar structurele financiering en zo te doen dalen tot quasi 0 euro tegen 2029.

Belangrijk is ook dat wij die tijdelijk hogere tekorten zo weinig mogelijk wensen om te zetten in schulden. Een gezonde begroting blijft voor deze regering evenzeer een absolute prioriteit. Daarom zal de komende jaren ook gezocht worden naar een financiering van die tijdelijk hogere tekorten via een optimalisering van onze overheidsactiva, telkens met het oog op goed huisvaderschap.

De Minister van Financiën krijgt de opdracht om voor 1 juli een Defensiefonds op te starten, op termijn gefinancierd met publieke (activa) en private middelen. Dat wordt een instrument dat toelaat om strategisch te investeren in hightech, innovatie en industrie. Zo bouwen we mee aan een modern defensie-ecosysteem, mét oog op economische groei en werkgelegenheid.

De regering is er zich van bewust dat de kans zeer reëel is dat de NAVO-norm van 2% bbp weldra zal worden verhoogd. Daarom zal de regering na de NAVO-top in Den Haag bekijken wat het nieuwetraject wordt en hoe we daaraan desgevallend gevolg geven.

De minister van Defensie zal voor 1 juli een strategisch plan voorstellen hoe de bijkomende uitgaven in 2025 besteed zullen worden. In grote lijnen zullen de extra investeringen gebruikt worden om mee vorm te geven aan de Europese defensiepilaar en de capaciteitsdoelstellingen te bereiken die België door de NAVO zijn opgelegd.

Tegelijk met deze internationale inspanningen zal Defensie ook een rol opnemen in de binnenlandse veiligheid, met name in de beveiliging van gevoelige nucleaire sites. Gezien dreigingsniveau 3, en de wens om politiediensten te ontlasten, sluit Defensie tegen 1 mei een protocol af met Binnenlandse Zaken om hiertoe bij te dragen.

3. Interne veiligheid

Om de nodige investeringen voor interne veiligheid te garanderen zal het in het regeerakkoord voorziene budget voor de versterking van de veiligheidsdiensten en het terugkeerbeleid flexibel aangewend kunnen worden. De beschikbare vastleggings- en vereffeningskredieten worden overdraagbaar tussen de begrotingsjaren 2025, 2026, 2027, 2028 en 2029 in functie van de concrete budgettaire behoefte per begrotingsjaar, zonder de totale cumulatieve enveloppe te overschrijden, zowel per veiligheidsdepartement als in totaliteit. Concreet zal er zo dit jaar meer dan 150 miljoen euro extra kunnen worden vrijgemaakt voor de versterking van onze veiligheidsdiensten en het terugkeerbeleid. Onder meer ook voor versnelde investeringen in cybersecurity.

De task forces in het kader van de aanpak van de overbevolking in de gevangenissen worden verdergezet en werken een plan van aanpak uit, dat in lijn ligt met het
regeerakkoord, en dat uiterlijk midden mei 2025 aan de Ministerraad ter goedkeuring wordt voorgelegd. Een van de topprioriteiten in deze wordt het terugsturen van
gedetineerden zonder recht op verblijf naar hun land van herkomst. De regering wil ook op korte termijn concrete stappen zetten inzake het aanwenden van gevangeniscapaciteit in het buitenland. Om dit totaalplan van aanpak uit te voeren wordt eenmalig een enveloppe ten belope van het overschot ten aanzien van de normeringsdoelstelling, met een minimum van 55 miljoen euro in 2025, vrijgemaakt in vastleggings- en vereffeningskredieten.

De Minister van Justitie zal, in overleg met de leidende ministers uit de verschillende task forces, een voorstel van verdeling van deze enveloppe bij het plan van aanpak voegen. De uitvoering van deze plannen worden zesmaandelijks opgevolgd en hierover zal telkens gerapporteerd worden aan de ministerraad.

4. Asiel en Migratie

Tot slot werd ook een eerste maatregelenpakket goedgekeurd inzake Asiel en Migratie. Het gaat om ingrepen die de instroom naar België moeten doen dalen.

Zo zullen asielzoekers die in een ander Europees land al bescherming hebben kregen, geen recht meer hebbenop opvang in België. Ook misbruik van de asielprocedure via minderjarigen wordt aangepakt. Wie na een eerdere afwijzing via zijn of haar kind een nieuwe aanvraag indient zonder nieuwe elementen, verliest het recht op opvang.

We verhogen tevens de inkomensgrens waaraan een gezinshereniger moet voldoen en laten die stijgen naargelang het aantal personen. Wie zijn gezin wil laten overkomen, moet bewijzen dat hij of zij daar financieel zelf voor kan instaan. Dit kan niet langer gebeuren op kosten van de maatschappij. Ook zullen er wachttijden van één tot twee jaar gelden voor gezinshereniging of gezinsvorming, afhankelijk van het verblijfsstatuut.

Tenslotte zorgen we ervoor dat een asielaanvraag geen toegangsticket meer is tot onze sociale bijstand. Wie geen opvang krijgt zal voortaan niet langer aanspraak kunnen maken op een leefloon.

Deze maatregelen stroken met de Europese rechtspraak en verlagen de druk op het asielsysteem zodat we kunnen voldoen aan onze plichten jegens asielaanvragers die wél voldoen aan de voorwaarden om hier te verblijven.