Verbod op PFAS in brandblusschuim
De Europese Unie verscherpt haar regelgeving ter bescherming van de volksgezondheid en het milieu door brandblusschuim met per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS) te verbieden. Het verbod wordt geleidelijk ingevoerd, met een algemene overgangsperiode van vijf jaar en specifieke termijnen naargelang het gebruik. Om bedrijven en diensten te begeleiden bij hun overgang naar fluorvrije alternatieven en hen te helpen de uitstoot in het milieu te beperken, is een praktische gids gepubliceerd.
Voorziene overgangsperiodes
Om onaanvaardbare risico's voor de menselijke gezondheid en het milieu te vermijden, wordt het in de handel brengen en gebruik van PFAS-houdend brandblusschuim verboden. Er geldt een algemene overgangsperiode van vijf jaar. Daarnaast zijn specifieke termijnen van toepassing vanaf de inwerkingtreding van de verordening op 23 oktober 2025:
Voor het in de handel brengen:
12 maanden: voor draagbare brandblussers
18 maanden: voor draagbare brandblussers met alcoholbestendig blusschuim
10 jaar: voor openbare brandweerkorpsen, offshore olie- en gasinstallaties, civiele en militaire schepen
Voor gebruik:
18 maanden: voor opleidingen en tests, of gebruik door openbare of particuliere brandweerkorpsen die een openbare taak vervullen
Tot 31 december 2030: voor draagbare brandblussers
10 jaar: voor het blussen van industriële branden door openbare brandweerkorpsen, offshore olie- en gasinstallaties, civiele en militaire schepen
Te nemen maatregelen
Erkende gebruikers krijgen 12 maanden de tijd om maatregelen te nemen om lozingen in het milieu te beperken. Het gaat daarbij het inzamelen en correct verwerken van ongebruikte voorraden, afval en verontreinigd water, alsook om het opstellen van een specifiek beheerplan voor elke locatie.
Om ervoor te zorgen dat PFAS-houdende brandblusschuimen en de daarbij ontstane afvalstoffen correct worden behandeld, en om de toepassing van de regelgeving te vergemakkelijken, moeten schuimen die op de markt worden gebracht en PFAS-concentraties van 1 mg/l of meer bevatten, worden geëtiketteerd. Ook hiervoor geldt een overgangstermijn van 12 maanden.
Om de belanghebbenden te ondersteunen, is een Europese technische gids opgesteld met onder meer best practices, aanbevelingen voor afvalbeheer en reiniging van apparatuur, en informatie over vervangingsmogelijkheden.
Een uitdaging voor de volksgezondheid en het milieu
PFAS vormen een grote familie van synthetische chemische stoffen die op grote schaal worden gebruikt, onder andere in brandblusschuim. Ze zijn zeer persistent en verontreinigen blijvend grondwater, wateroppervlakken en fauna, met risico's voor drinkwater. Sommige stoffen worden ervan verdacht kankerverwekkend te zijn, de ontwikkeling van kinderen te schaden of de lever, het immuunsysteem en het hormoonstelsel aan te tasten.
In Europa wordt jaarlijks naar schatting 470 ton PFAS uitgestoten door de productie, vorming en het gebruik van brandblusschuim (ECHA, 2023). Om te voorkomen dat de ene PFAS door een andere wordt vervangen, heeft de EU besloten om deze hele groep stoffen in deze toepassingen te verbieden. Dit maakt deel uit van het bredere actieplan om alle niet-essentiële toepassingen van PFAS uit te faseren.
Meer informatie: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=OJ:L_202501988
Download de gids (EN) via deze link.