Verklaring van Eerste Minister

Verklaring van Eerste Minister Guy Verhofstadt omtrent de interimregering voor de Kamer

Mijnheer de voorzitter,
Geachte collega’s,

Enkele weken geleden was het Koningsdag. Toen heb ik gezegd dat ik het noch had gedacht, noch gehoopt om hier te staan.
Maar na 195 dagen
en de onzekerheid en de vragen
die zo’n lange periode onvermijdelijk met zich meebrengen,
heeft de Koning mij de opdracht toevertrouwd
om een interimregering te vormen.

Een interimregering te vormen
Om een halt toe te roepen aan het groeiend gevoel van wantrouwen
Dat ons land in haar greep dreigt te krijgen.
Wantrouwen in de toekomst.
Wantrouwen in de politiek.
Vooral veel wederzijds wantrouwen jegens elkaar.

Wantrouwen is het slechtste wat de politiek kan overkomen.
Wantrouwen, collega’s, dreigt immers te hypothekeren wat we allemaal samen hebben opgebouwd.
De afgelopen vijftien jaar zijn onze overheidsfinanciën op orde gebracht.
De afgelopen vijftien jaar is onze schuld drastisch afgebouwd.
Brussel is de onbetwiste hoofdstad van Europa geworden.
Ons land zelf is welvarender geworden.
Stabieler.
Daaraan hebben alle politieke families de afgelopen 15 jaar gewerkt.
Dit verloren laten gaan, zou onverantwoord zijn.

Het is daarom tijd om vooruit te gaan.
Tijd om het vertrouwen te herstellen.

Daarom hebben we beslist om een interimregering op de been te brengen.
Een regering, beperkt in de tijd en beperkt in samenstelling.
Veertien ministers en geen staatssecretarissen.
Een regering ook beperkt in haar programma.
Maar met volle bevoegdheid.
Om te doen wat noodzakelijk is.
We kunnen in drie maanden niet alle problemen oplossen.
Men kan dat evenmin van ons verwachten.
Wat we gaan doen, is werken rond een aantal goed omlijnde projecten.
Beperkt in ambitie, maar daarom niet minder noodzakelijk.

Daartoe heeft de regering voor de volgende drie maanden een beperkt tienpuntenprogramma voor ogen.

1. Eerst en vooral zullen we een begroting opstellen voor 2008. We moeten zo snel mogelijk opnieuw op het pad van het stabiliteitspact geraken. Daarom zal het voor 2008 voorspelde tekort dat ergens ligt tussen de 0,4 en 0,7% van het BBP worden weggewerkt. Op die manier zal de staatsschuld, die reeds is gedaald tot 84,7%, verder verminderen.

2. We zullen ook de koopkracht van de bevolking ondersteunen.
Naast de twee te verwachten overschrijdingen van de spilindex en de automatische indexering van de lonen, zullen we binnen de beperkte budgettaire ruimte zoeken naar een evenwichtige combinatie van verhogingen van de laagste uitkeringen en bijkomende welvaartsaanpassingen voor de pensioenen in het bijzonder, naast belastingsverlagingen gericht op de lage en gemiddelde lonen. De regering zal waken over het intomen van de prijsstijgingen die knagen aan het gezinsbudget, meerbepaald via convenanten in sectoren zoals energie en distributie, door een opvolging van de evolutie van de prijzen, door belastingsverlagingen op energieproducten, door de uitbreiding van het stookoliefonds en een evaluatie van de sociale tarieven. Zo zal de aandacht prioritair gaan naar de vermindering van de facturen van de lage en gemiddelde inkomens.

3. We zullen de industrie, ploegenarbeid in het bijzonder, en de kenniseconomie meer zuurstof geven. Bijzondere aandacht zal ook gaan naar de kmo’s en naar het sociaal statuut van de zelfstandigen.

4. Wat betreft de arbeidsmarkt zal de regering een gemeenschappelijke strategie uitwerken met de deelstaten en met de sociale partners om de tewerkstellinggraad op te trekken, de geografische en professionele mobiliteit en de vorming van werkzoekenden te bevorderen en het aanbod en de vraag naar werk beter op elkaar te laten aansluiten. Wij zullen we het activeringsbeleid evalueren en lessen trekken om de begeleiding van werkzoekenden te verbeteren in het kader van een versterkte opvolging. Wij zullen de strijd tegen werkloosheidsvallen opvoeren en de arbeidskost verminderen, vooral dan van de lage lonen. Want alleen als meer mensen werken, kunnen we onze overheidsfinanciën en onze sociale zekerheid structureel gezond en betaalbaar houden.
In dezelfde geest zal de uitvoering van het Generatiepact worden afgerond.

5. Om de hoge kwaliteit van onze gezondheidszorgen verder te garanderen, zullen we strikt de beslissingen van de Algemene Raad uitvoeren. Concreet betekent dit dat we 340 miljoen euro zullen besteden aan dringende dossiers zoals de uitvoering van het Medicomut-akkoord, de verbetering van de behandeling van chronische zieken, of de uitbreiding van de maximumfactuur. In overleg met de deelstaten zal een algemeen plan van kankerbestrijding worden ingevoerd. Wij zullen een reserve vastleggen van 380 miljoen euro in de gezondheidszorg. Hiermee zorgen we voor de noden van vandaag en sparen we ook voor de noden van morgen.

6. Ook klimaat en energie zullen hoog op de agenda van de interimregering staan. Naast de koopkrachtmaatregelen en met het oog op betaalbare prijzen en een verzekerde bevoorrading zullen wij bijkomende maatregelen nemen, onder meer om de concurrentie op de energiemarkt te verhogen in het belang van de consumenten. België schaart zich achter de doelstellingen van het tweede Kyoto-allocatieplan, alsmede achter de nieuwe streefcijfers voor hernieuwbare energiebronnen. Zij zal daartoe met de Europese Commissie onderhandelen over een ambitieuze en realistische bijdrage van ons land. In diezelfde geest zal de federale regering de gewesten, de industrie en de Europese gemeenschap steunen in het zoeken naar oplossingen voor de problemen die zich stellen inzake toekenning van CO²-quota voor de periode 2008-2012. Verder zal hij de instrumenten activeren en uitbreiden om de CO²-uitstoot terug te dringen in de residentiële sector en om de facturen van de gezinnen te verminderen.

7. Ook op het vlak van de mobiliteit zal de interimregering verschillende knopen moeten doorhakken. Er zullen nieuwe beheersovereenkomsten worden onderhandeld met de NMBS en de aanbevelingen van de Staten-Generaal voor de verkeersveiligheid zullen in werking worden gesteld. Voor wat Brussel-Hoofdstad betreft zal het samenwerkingsakkoord Beliris worden geconsolideerd.

8. De modernisering van de dienstverlening van de overheid zal verder gezet worden. Dit onder meer door administratieve vereenvoudigingen . Bovendien zal worden overlegd met alle betrokkenen om te komen tot regelingen waarbij de continuïteit van de dienstverlening aan de burgers gegarandeerd blijft.

9. Inzake veiligheidsbeleid zullen we het actieplan voor de strafuitvoering en de overbevolking van de gevangenissen hernemen en waar nodig versterken. Zo zal de beveiliging van de gevangenissen versneld worden. De bouw van twee nieuwe instellingen voor geïnterneerden en een penitentiair centrum voor jeugddelinquenten zal eveneens worden versneld, meerbepaald via publiek-privé financieringen.

Hoe dan ook zal de regering alternatieven ontwikkelen voor de opsluiting in gesloten centra van gezinnen met kinderen.

Ook het nationaal veiligheidsplan 2008-2011 zal onmiddellijk worden afgekondigd. De wet op de civiele veiligheid en de wet op de gemeenschapswachten zullen worden uitgevoerd. Bijkomende maatregelen zullen worden getroffen om de gerechtelijke achterstand in te halen en om de toegang tot justitie te versterken via de uitwerking van een eenheidsloket voor juridische bijstand en rechtsbijstand. Ik maak van dit punt ook gebruik om u meer inlichtingen te geven over de acties die vandaag zijn gevoerd in het kader van onze strijd tegen het terrorisme. Deze morgen vond een gerechtelijke actie plaats op diverse locaties, nadat kennis werd genomen van mogelijke plannen tot onstnapping van Trabelsi uit de gevangenis. Daarbij zou gebruik gemaakt kunnen worden van wapens en geweld.

Andere gewelddaden zijn echter niet uit te sluiten. Het Orgaan voor de Coördinatie van de Analyse van de Dreiging beschikt over elementen die wijzen op de voorbereiding van een aanslag.

In dat kader hebben de gerechtelijke autoriteiten geopteerd om over te gaan tot huiszoekingen. Daarnaast werd uit voorzorg ook een verhoogde waakzaamheid gevraagd aan de politiediensten op een aantal publieke plaatsen in Brussel.

De situatie wordt op de voet gevolgd, om de maatregelen te kunnen bijsturen indien nodig. De actie vandaag is dan ook een teken dat de strijd tegen het terrorisme in België op een geïntegreerde en gecoördineerde manier wordt aangepakt, en dat de verschillende diensten waken over onze veiligheid. En ik zal het parlement ook van verdere evoluties op de hoogte houden.

10.De regering zal er voor zorgen dat de teksten van het Verdrag van Lissabon snel in de diverse parlementen zullen worden ingediend. Ik roep hierbij de verschillende parlementen en in het bijzonder de Kamer van Volksvertegenwoordigers op om deze teksten met spoed te ratificeren. Beide verdragen komen immers overeen met de doelstellingen die België altijd heeft nagestreefd: een democratischer en efficiënter Europa.

Op de Lentetop van de Europese Unie zal België pleiten voor een sterke sociale dimensie, voor respect voor het leefmilieu en voor de versterking van de competitiviteit van de Europese economie.

Daarnaast moeten de capaciteiten van de Unie op het internationale toneel versterkt worden. In dat kader zal regering binnen de begroting haar engagementen in het buitenland honoreren. Naast de verderzetting van de huidige operaties (DRC, Afghanistan, Libanon, Kosovo) en in uitvoering van de beslissing van de Europese Raad zal België deelnemen aan het civiel en politioneel crisisbeheer dat in 2008 in Kosovo zal worden ontplooid. Bovendien zullen we een actieve communicatiestrategie over België in het buitenland op gang trekken. En ook de gewaardeerde inbreng van ons land in de VN-Veiligheidsraad zal in 2008 met evenveel engagement voortgezet worden.

Met het halen van 0,7% in 2010 in het vooruitzicht, zal de regering de driejaarlijkse of vijfjaarlijkse programma’s inzake ontwikkelingssamenwerking goedkeuren.

Tijdens deze laatste maanden van onzekerheid hebben de sociale partners blijk gegeven van een grote verantwoordelijkheidszin. Ik wens hen uitdrukkelijk daarvoor te danken. In het kader van de uitwerking van haar socio-economische maatregelen zal de regering van haar kant de nauwe samenwerking en het overleg met de sociale partners verderzetten.

Beste collega’s, ik wil herinneren aan de voorwaarden waaronder ik deze opdracht aanvaard heb. Ik zal deze regering slechts voor een beperkte tijd leiden. Ik vind het immers vanzelfsprekend dat het resultaat van de verkiezingen wordt gerespecteerd. Ten laatste op 23 maart zal de leider van de belangrijkste formatie, Yves Leterme, worden voorgesteld om de definitieve regering op de been te brengen.

Daartoe zullen twee parallelle onderhandelingen op gang worden gebracht, twee onderhandelingen die zullen gevoerd worden naast het gewone regeringswerk.

Ten eerste een onderhandeling die tot doel heeft een Pact tot stand te brengen voor een vernieuwde federale staat.
Iedereen is het erover eens dat onze federale staat moet hervormd worden.
En dat het debat daarover snel moet worden opgestart.
Daarom zal op 9 januari een zogenaamde octopuswerkgroep geïnstalleerd worden.
Onder voorzitterschap van vice-eerste minister en minister van institutionele hervormingen,Yves Leterme.
Deze octopuswerkgroep zal bestaan uit twaalf leden, afkomstig uit de grote, democratische fracties. Daarnaast kunnen de voorzitters van Kamer en Senaat op de vergaderingen uitgenodigd worden.
Het is mijn intentie om het luik van de nota, gewijd aan de hervorming van onze instellingen, die ik in het kader van mijn informatieopdracht heb gemaakt en die uiteraard enkel mezelf engageert, bij de aanvang van de octopusvergaderingen neer te leggen.

Naast de werkgroep in kwestie zullen ook gesprekken worden aangevat onder leiding van vice-eerste minister en minster van Financiën, Didier Reynders, rond de belangrijkste economische en ecologische uitdagingen, alsmede de problemen van sociale cohesie.

Het spreekt voor zich dat gelijklopend met deze werkgroepen gesprekken zullen worden opgestart om de definitieve regering te vormen, uitgaande van de formaties die de regering uitmaken die u vandaag het vertrouwen vraagt.

Om af te sluiten wil ik de manier verduidelijken waarop ik van plan ben deze interimregering te leiden.

Gezien het om een overgangsregering gaat wil ik u voorstellen om het parlement veel nauwer te betrekken bij de besluitvorming.

Mijnheer de voorzitter,
Geachte collega’s,

Sinds het ontstaan van ons land zijn wij er steeds in geslaagd om ieder conflict, iedere tegenstelling en ieder debat uit te klaren. Zonder bloedvergieten, zonder blijvende littekens en zonder rancune. Dit is de aanpak waarvoor de wereld ons steeds heeft benijd. En dit is de aanpak waarop ons land moet doorgaan.

Natùùrlijk is ons land niet immuun voor de botsingen van ideeën. Van waarden of van culturen. We leven niet toevallig op het kruispunt van culturen in Europa. Maar wanneer deze botsingen een bevolking ontredderen, haar verzwakken of zelfs dreigen te verlammen, dan moeten we voor de weg kiezen die altijd al het fundament is geweest van onze welvaart: de weg van de dialoog.

Wat deze interim regering in de eerste plaats wil doen is opnieuw ruimte te scheppen voor deze dialoog. Het is vandaag voor iedereen duidelijk dat een grondig debat over onze instellingen en staatsstructuren onafwendbaar is. Net zoals het voor iedereen duidelijk is dat de uitkomst van dit debat er een moet zijn die de welvaart van dit land en het welzijn van al haar inwoners van dit land kan dienen en versterken.

Ik vraag u daarom uw vertrouwen aan deze regering te geven.


Ik dank u.