België bevestigt opnieuw zijn wereldwijde leiderschap voor een wereld zonder doodstraf

Dit initiatief, dat samen met Benin, Costa Rica, Frankrijk, Mexico, Mongolië, Moldavië en Zwitserland werd ingediend, werd gesteund door 31 landen uit vijf continenten. Het is een belangrijk moment om het wereldwijde engagement tegen de doodstraf te benadrukken. Dit initiatief toont ook aan hoe dynamisch België is op het vlak van de bescherming en bevordering van de mensenrechten.

Deze resolutie, die om de twee jaar wordt ingediend, heeft tot doel de doodstraf hoog op de agenda te plaatsen door deze vanuit het oogpunt van mensenrechten te benaderen. De doodstraf is namelijk niet alleen een schending van het recht op leven op zich, maar de toepassing ervan roept ook een hele reeks vragen op met betrekking tot andere mensenrechten.

Dit jaar is het thema van de resolutie “gelijkheid van wapens”, dat wil zeggen het recht van iedereen om voor de rechter op voet van gelijkheid met de tegenpartij te worden verdedigd. De resolutie dringt er met name bij de staten op aan om de internationale normen na te leven die de bescherming van de mensenrechten waarborgt van personen die ter dood veroordeeld kunnen worden, ervoor te zorgen dat iedereen gelijk is voor de rechter en dat het recht op een eerlijk proces en op wapengelijkheid voor alle partijen in doodstrafzaken wordt gewaarborgd.

Op 10 oktober 2025 vindt de 23e Europese en Werelddag tegen de doodstraf plaats. Voor het tweede jaar op rij biedt deze dag een essentiële gelegenheid om de misvatting te bestrijden dat de doodstraf mensen en gemeenschappen veiliger kan maken.

Integendeel, de doodstraf beschermt noch individuen, noch samenlevingen: zij vormt een bedreiging voor de menselijke waardigheid en versterkt sociale en economische ongelijkheden, waarbij gemarginaliseerde groepen onevenredig zwaar worden getroffen.

Ter gelegenheid van deze internationale dag roept België alle belanghebbenden dan ook op om zich aan te sluiten bij de wereldwijde abolitionistische beweging en zich in te zetten voor de oproep tot de universele afschaffing van de doodstraf.

"De doodstraf is niet alleen een kwestie van rechtvaardigheid, maar ook van menselijkheid. Elke executie is een collectieve mislukking, een breuk in wat ons het meest dierbaar is: de menselijke waardigheid. Als Belgen zijn we er vast van overtuigd dat geen enkele staat het leven van een mens mag nemen, ongeacht de omstandigheden. Ik wil vandaag nogmaals met klem en uit de grond van mijn hart zeggen: een rechtvaardigere samenleving wordt niet gebouwd op angst of wraak, maar op waardigheid, rehabilitatie en hoop", aldus minister Maxime Prévot.

"De strijd tegen de doodstraf is al lang een prioriteit voor ons land en het Belgische engagement voor de afschaffing van de doodstraf beperkt zich niet tot één dag per jaar. Het is een langdurig proces op verschillende fronten. Onlangs nog, in februari 2025, nam ik deel aan een rondetafelgesprek over de doodstraf in de Mensenrechtenraad, waar ik namens de acht landen het woord nam om opnieuw uitdrukkelijk ons verzet tegen de doodstraf in alle gevallen en onder alle omstandigheden, ongeacht het gepleegde misdrijf, te bevestigen."

Na Brussel in 2019 en Berlijn in 2022 verheugt vicepremier en minister van Buitenlandse Zaken, Europese Zaken en Ontwikkelingssamenwerking Maxime Prévot zich op het komende 9e Wereldcongres tegen de doodstraf, dat van 30 juni tot 3 juli 2026 in Parijs zal worden gehouden. Dit hoogtepunt van de wereldwijde abolitionistische beweging zal een impuls geven om de inspanningen voort te zetten dankzij het advies en de goede praktijken die binnen de abolitionistische gemeenschap zijn verzameld.