"Dubbele diagnose" in geestelijke gezondheid
De combinatie van een verstandelijke beperking met een geestelijk gezondheidsprobleem plaatst de persoon in een situatie van "dubbele diagnose" waarvan de aanpak gepaard gaat met aanzienlijke moeilijkheden.
De rechten van personen met een handicap
Personen met een handicap leven binnen de maatschappij en moeten kunnen genieten van geschikte gezondheidsdiensten: ze moeten zelf kunnen kiezen hoe ze hun leven willen inrichten en over specifieke diensten beschikken die over heel het grondgebied toegankelijk moeten zijn. Ze moeten ook kunnen rekenen op een geïndividualiseerde begeleiding, in hun omgeving, zodanig dat ze kunnen deelnemen aan het maatschappelijke leven en zo onafhankelijk mogelijk kunnen zijn.
Identificatie van de behoeften
Deze personen hebben dezelfde behoeften als iedere burger en moeten van dezelfde diensten kunnen genieten, zelfs als de diensten hiervoor moeten worden aangepast: elke schakel in het netwerk moet bijgevolg uitgerust zijn om aan de werkelijke behoeften van deze personen tegemoet te komen. Er wordt vaak geëist dat personen met een handicap zich aan de diensten aanpassen, in plaats van omgekeerd en er wordt geen rekening gehouden met hun specifieke moeilijkheden (in het bijzonder op het vlak van communicatie). Dit vertaalt zich dan ook vaak in probleemgedrag. Het beter inspelen op hun behoeften zou het probleemgedrag kunnen doen afnemen en dus ook de uitsluitingen kunnen vermijden die daar vaak een gevolg van zijn.
Beter beantwoorden aan de behoeften
De minister van Gezondheid M. De Block heeft onlangs bijkomende middelen vrijgemaakt voor de zorg en de aanpak van personen met een dubbele diagnose. De getroffen maatregelen stemmen overeen met twee belangrijke aanbevelingen van de HGR:
- een volledig en aangepast netwerk uitbouwen dat aan de specifieke behoeften van de doelgroep beantwoordt. Dit netwerk moet alle sectoren omvatten (geestelijke gezondheid, gezondheid, handicap, onderwijs, werk, jongerenhulp, justitie), inclusief zijn en de persoon centraal plaatsen.
- het netwerk versterken, voor personen met een uiterst complexe problematiek, op vlak van gespecialiseerde residentiële plaatsen.
De HGR raadt bovendien aan om in alle betrokken sectoren en op elk beleidsniveau acties te ondernemen om de kwaliteit van de diensten te verbeteren die personen met een verstandelijke beperking kunnen opnemen (met inbegrip van algemene ziekenhuizen, residentiële en ambulante diensten, de gehandicaptensector, onderwijs, enz.) om zo het risico op gedragsproblemen te beperken. Hiervoor zou de vorming van het personeel in alle diensten verbeterd moeten worden en zouden de diensten moeten nadenken over de praktijken die ze uitvoeren.
Het advies zal door de HGR aan alle betrokken sectoren worden voorgesteld in de loop van de maand februari 2016. Meer informatie volgt nog.
Het volledige advies (nr. 9203) bevindt zich op de website van de Hoge Gezondheidsraad: (De Nederlandstalige versie van het volledige advies wordt tegen eind januari verwacht).
Voor meer informatie kunt u zich wenden tot:
De experts:
- FR: MAGEROTTE Ghislain, GSM: 0497/11.61.02, tel. 010/41.91.81, email: ghislain.magerotte@umons.ac.be
- NL: DE GROEF Johan, GSM: 0475/58.15.16, tel: 02/251.43.55, email: johan.de.groef@pandora.be
Voorzitter van de Hoge Gezondheidsraad: www.hgr-css