17 okt 2022 15:00

Merksplas | Grondige renovatiewerken in het Gesloten Centrum voor Illegalen (CIM)

De Regie der Gebouwen, de vastgoedbeheerder van de Federale Staat, renoveert Blok 1 van het Gesloten Centrum voor Illegalen (CIM) in Merksplas-Kolonie. De Federale Overheid investeert hiermee zo’n 4,5 miljoen euro om het centrum uit te breiden met 40 plaatsen en de veiligheid en het comfort van het personeel en de bewoners te verbeteren. De werken starten op 17 oktober 2022 en duren ongeveer 17 maanden.

Waardevol erfgoed

Het Gesloten Centrum voor Illegalen (CIM) ligt centraal in het Merksplas-Koloniedomein, dat aangeduid is als een beschermd cultuurhistorisch landschap.

Het domein was vroeger een landloperskolonie, maar verloor deze functie met de afschaffing van de wet op de landloperij in 1993. De voormalige verblijfspaviljoenen van de kolonie werden toen toegewezen aan het toenmalige ministerie van Binnenlandse Zaken voor de inrichting van een “gesloten onthaalcentrum voor illegale vluchtelingen”. De Regie der Gebouwen staat in voor het beheer van het gebouwencomplex.

Blok 1 van het CIM dateert van rond 1878 en is één van de oudste complexeenheden van de voormalige kolonie, ingericht met gemeenschappelijke slaapzalen. Het gebouw zelf behoort tot het bouwkundig erfgoed in Vlaanderen.

Omdat zowel het gebouw als de site beschermd zijn, gebeurt de renovatie in nauw overleg met het Vlaams Agentschap Onroerend Erfgoed.

Aanpassing aan de hedendaagse normen

Het CIM is een gesloten centrum waar asielzoekers verblijven wiens asielaanvraag werd afgewezen en personen die nooit een administratieve procedure opgestart hebben voor het verkrijgen van een verblijfsvergunning. Ze verblijven er tijdelijk in afwachting van hun repatriëring. 

Blok 1 bevindt zich nog steeds in de oorspronkelijke toestand van bij de start van het CIM zo’n 29 jaar geleden. In die tijd werd gekozen voor grote leefgemeenschappen, met slaapzalen van 20 tot 25 personen en een grote gemeenschappelijke ontspannings- en sanitaire ruimte. 

In de loop der jaren bleek dat deze minimale infrastructuur niet ideaal is voor de veiligheid van het personeel en de leefbaarheid voor de bewoners. 

De meeste lokalen zijn ondertussen al een hele tijd niet meer in gebruik als bewonerskamers, een renovatie drong zich dan ook op. 

Blok 1 is het enige woonblok dat momenteel nog volgens het oude systeem is ingericht. Alle andere blokken van het CIM zijn de voorbije jaren al aangepast aan de hedendaagse normen. 

Een complete renovatie en herinrichting

Op het gelijkvloers van Blok 1 wordt een nieuwe medische dienst ingericht en nieuwe bezoekersruimtes met een rechtstreekse toegang vanaf de portierloge, wat zal zorgen voor meer flexibiliteit in de bezoekuren voor de bewoners. De vernieuwde infrastructuur zal ten dienste staan van het hele centrum. 

Op de 1ste verdieping worden aparte kamers van 2 tot 4 personen gecreëerd, elk uitgerust met sanitaire voorzieningen. Daarnaast komt er ook een grote gemeenschappelijke ontspanningsruimte, evenals andere ondersteunende lokalen voor de bewoners van Blok 1. 

Dankzij deze renovatie wordt de capaciteit van het centrum uitgebreid met een 40-tal plaatsen. Zo zal het centrum na renovatie 180 bewoners kunnen opvangen. De veiligheid van het personeel en het comfort en de privacy van de bewoners worden ook sterk verbeterd. 

Verbetering van de energieprestatie

De energieprestatie van het complex wordt verbeterd, rekening houdend met de beperkingen die een geklasseerd monument op dit vlak met zich meebrengt. 

Zo wordt er een ventilatiesysteem geïnstalleerd met warmterecuperatie. Vroeger kon er enkel geventileerd worden door de ramen open te zetten. Op die manier ging veel warme lucht verloren. 

Ook de luchtdichtheid van de ramen wordt verbeterd, zodat er geen warme lucht verloren gaat langs de kieren. Zo kan het ventilatiesysteem maximaal warmte recupereren.

Het luchtdebiet van de bezoekzaal zal geregeld worden in functie van het CO2-gehalte in de ruimte. Op deze manier is er steeds een aangenaam binnenklimaat en kan er energie bespaard worden op de momenten dat de zaal niet wordt gebruikt of dat er minder bezoek is.

Technische fiche

Eigenaar: Belgische staat
Bouwheer: Regie der Gebouwen
Gebruiker: Dienst Vreemdelingenzaken (FOD Binnenlandse Zaken)
Totale kostprijs: 4,5 miljoen euro (inclusief btw)
Aannemer: Monument – Goedleven NV
Duur van de werken: oktober 2022 – februari 2024