Moedig bloeddonatie boven de 65 jaar niet aan
In België kampen we steeds vaker met nijpende tekorten aan bloed van specifieke bloedgroepen. Op vraag van minister van Volksgezondheid nam de Hoge Gezondheidsraad opnieuw de wetenschappelijke data onder de loep om eventueel de maximale leeftijd voor een eerste bloeddonatie op te trekken. Hoewel in theorie meer mensen in onze samenleving tot op hoge leeftijd een vitaal leven leiden, beveelt de Raad toch aan om bloeddonatie van personen ouder dan 65 jaar niet aan te moedigen.
Huidige wetgeving
Vandaag de dag luidt de Belgische regelgeving als volgt: personen tussen de 60 en de 66 jaar oud die nog nooit bloed hebben gegeven, mogen bloed geven op voorwaarde van een positieve beoordeling van de arts in het bloedinzamelpunt volgens welbepaalde criteria. Dit is in lijn met de aanbevelingen van de Raad uit 2009 voor nieuwe seniordonoren. Ben je 66 of ouder en heb je ooit al eens bloed gegeven, dan mag je dat op dit moment blijven doen mits medische goedkeuring en wanneer je laatste donatie minder dan 3 jaar geleden was. Na evaluatie van de huidige stand van kennis, raadt de Hoge Gezondheidsraad nu echter ook af om personen ouder dan 66 jaar regelmatig bloed te laten blijven doneren.
Hogere leeftijd = hoger risico voor nieuwe donoren
Mensen op leeftijd dragen in hun toegenomen vrije tijd nog steeds graag hun steentje bij aan de maatschappij. Eén manier om solidariteit te tonen, is door regelmatig bloed te geven. Bij nieuwe, oudere bloeddonoren komen echter vaker matige tot ernstige reacties voor, zoals flauwvallen of stuipen. Zo’n gebeurtenis kan zowel bij de donor als bij het aanwezige inzamelingspersoneel en andere aanwezige donoren een diepe indruk nalaten, waardoor ze misschien niet meer willen terugkeren. Bij ouderen duurt het herstel hiervan bovendien soms wat langer.
Hogere leeftijd = hoger risico voor ontvangers
Naast het verhoogde risico voor de donor, stelt de Hoge Gezondheidsraad zich ook vraagtekens bij de risico’s voor ontvangers. Het is duidelijk dat het ontstaan van eventuele gezondheidsproblemen bij ontvangers na transfusie met bloed van regelmatige seniordonoren in België beter gedocumenteerd moet worden. Over het risico op ziekteoverdracht van mens op mens door bloedtransfusie van sommige neurodegeneratieve ziektes en bepaalde kankers zijn er namelijk nog studies lopende. Het is dan ook nog te vroeg om hierover een uitspraak te doen. Maar, men weet wel dat het aantal mensen dat getroffen wordt door deze ziektes snel toeneemt tussen de 65 en de 70 jaar. Wanneer de ziekte zich in een vroeg stadium bevindt, ondervindt de patiënt bovendien vaak nog geen klachten. Hij of zij is zich dan ook van geen kwaad bewust en zal er niets van vermelden tegen de arts in het donorcentrum. Bij oudere mensen komen daarnaast ook vaker stoornissen voor waarbij de rijping van bloedcellen ernstig wordt verstoord. Daardoor kan de functionele kwaliteit van de bloedcomponenten (rode bloedcellen, bloedplaatjes en/of witte bloedcellen) aangetast zijn.
Bloed geven doet leven
Hoewel de Hoge Gezondheidsraad elk voorstel wil verwelkomen dat de bloedbevoorrading kan versterken, benadrukt de Raad dat het mogen geven van bloed geen recht is. De veiligheid van de bloedtransfusieketen moet altijd de hoogste prioriteit blijven. De Raad pleit daarom toch voor voorzichtigheid bij het verlengen van de maximale leeftijd voor bloeddonatie. De Raad is er eerder voorstander van om de wervingscampagnes die de bevolking in het algemeen en in al zijn diversiteit aanmoedigen om bloed te geven, breder en intenser uit te rollen.
