Strijd tegen de schijnerkenning van kinderen

Overeenkomstig het regeerakkoord breidt het voorontwerp van wet de ingezette strijd tegen de schijnhuwelijken en de schijn-wettelijke samenwoningen uit naar de schijnerkenningen, dit met respect voor het gezinsleven en ieders privacy.  De voorbije jaren is de strijd tegen de schijnhuwelijken en de schijn-wettelijke samenwoningen toegenomen. Daardoor heeft het probleem zich verplaatst naar de schijnerkenningen van kinderen.  De ambtenaren van de burgerlijke stand worden meer en meer geconfronteerd met personen die een kind willen erkennen met het oog op het bekomen of verlenen van een verblijfsrechtelijk voordeel maar ze hebben op dit ogenblik echter geen wettelijke middelen om op te treden.

Het voorontwerp brengt meer bepaald wijzigingen aan in het Burgerlijk Wetboek, het Gerechtelijk Wetboek en het Consulair Wetboek:

Burgerlijk Wetboek

Een eerste maatregel heeft betrekking op het beperken van de bevoegdheid om een erkenning te akteren: de territoriale bevoegdheid van de ambtenaar van de burgerlijke stand op het vlak van de erkenning wordt omschreven en beperkt terwijl de bevoegdheid van de notaris om een erkenning in een akte op te nemen wordt afgeschaft. 

Een tweede maatregel biedt de ambtenaar van de burgerlijke stand de mogelijkheid om het akteren van een vermoedelijke schijnerkenning uit te stellen en te weigeren. Indien de ambtenaar van de burgerlijke stand weigert om de erkenning te akteren, zal de erkenner geen beroep kunnen instellen tegen deze beslissing maar heeft hij nog de mogelijkheid om zijn afstamming te laten vaststellen door middel van een gerechtelijk onderzoek. In die procedure kan vervolgens het openbaar ministerie nog tussenkomen in het belang van het kind.

Een derde maatregel biedt het openbaar ministerie de mogelijkheid om a posteriori op te treden tegen schijnerkenningen : het openbaar ministerie krijgt een vorderingsrecht om dergelijke erkenningen te laten nietig verklaren. De strafrechter krijgt ook de mogelijkheid om de nietigverklaring van de erkenning uit te spreken wanneer hij een persoon veroordeelt wegens schijnerkenning. Deze procedure laat toe om de nietigverklaring te versnellen en vermijdt dat een extra procedure achteraf moet worden ingezet. De gevangenisstraffen en de boetes zijn dezelfde als deze bij schijnhuwelijken of schijn-wettelijke samenwoningen.

Gerechtelijk wetboek

Een betere integratie van de procedures vraagt een wijziging van het Gerechtelijk Wetboek in die zin dat artikel 572bis uitgebreid moet worden naar de bevoegdheid die dit voorontwerp van wet toekent aan de strafrechter om schijnerkenningen te vernietigen.

Consulair wetboek
Voor het hoofd van een consulaire beroepspost kan voortaan enkel nog een kind erkend worden indien de erkenner Belg is en zijn woonplaats heeft binnen het consulair ressort.  De erkenning voor het hoofd van een consulaire beroepspost zal dan ook steeds in overeenstemming met de Belgische regels gebeuren. Dit betekent concreet dat de erkenner in dat geval woonplaats moet kiezen in België en dat de bevoegde procureur des Konings deze is van de gekozen woonplaats. Het hoofd van de consulaire beroepspost zal dan ook het advies kunnen vragen van deze procureur des Konings.

De minister van Justitie zal een omzendbrief richten aan de ambtenaren van de burgerlijke stand in verband met de toepassing van de nieuwe wet.

Om de strijd tegen schijnhuwelijken, schijn-wettelijke samenwoningen en schijnerkenningen op te voeren, zal uiterlijk tegen 1 januari 2018 het bestaande wetgevende arsenaal worden geëvalueerd op basis van een bevraging van alle betrokken stakeholders.

Het voorontwerp wordt voor advies overgemaakt aan de Raad van State. 

Voorontwerp van wet tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek, het Gerechtelijk Wetboek, de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen en het Consulair Wetboek met het oog op de strijd tegen de schijnerkenning