De Belgische Staat en federale instellingen in de nucleaire sector SCK CEN en IRE ondertekenen een beheerovereenkomst

De respectieve regelgeving van de federale entiteiten van de nucleaire sector verlenen hun een grote autonomie in het beheer. Deze autonomie is omlijnd door het toezicht dat wordt uitgeoefend door hun voogdijministers. Het FANC valt uitsluitend onder de minister van Binnenlandse Zaken. De ministers van Economie en Energie delen het toezicht op de andere instellingen, IRE, NIRAS en SCK CEN. 

Deze beheersovereenkomsten hebben tot doel om, naast het voldoen aan een aanbeveling van het Rekenhof, de onderlinge verbintenissen tussen de Belgische Staat en de federale organen in de nucleaire sector te formaliseren, met behoud van hun autonomie op het gebied van missie, werking en beheer zoals vastgelegd in de wet. Ze vertegenwoordigen een engagement om de maatschappelijke en strategische uitdagingen op middellange en lange termijn aan te gaan met technische expertise en met een wetenschappelijke invalshoek.

België is vastbesloten om een leidende rol te spelen in strategische en maatschappelijk relevante domeinen, vooral op het gebied van nucleaire geneeskunde, dat traditioneel een sterkte is van België dankzij de expertise en sterke samenwerking tussen IRE en SCK CEN.  

Tinne Van der Straeten, minister van Energie: “België heeft toonaangevende nucleaire instellingen met veel knowhow. We erkennen de excellentie van het onderzoek van SCK CEN en het IRE en zullen dit dan ook verder blijven ondersteunen. Via deze beheersovereenkomsten streeft de federale regering ernaar om de verdere samenwerking tussen onderzoeksinstellingen te bevorderen en innovatie in ons land te handhaven, en meer specifiek op het gebied van onderzoek en de productie van medische radio-isotopen”. 

Pierre-Yves Dermagne, Vice-eersteminister en minister van Economie en Werk: “Dat België vandaag tot de belangrijkste spelers behoort op vlak van nucleaire geneeskunde, is te danken aan het nucleaire onderzoekscentrum SCK CEN en het Nationaal Instituut voor Radio-elementen (IRE). De toponderzoekscentra vormen de drijvende kracht achter innovatie en economische dynamiek in de nucleaire sector in België. De beheersovereenkomsten die we als overheid met IRE en SCK CEN afsluiten, bieden een kader met duidelijke wederzijdse verbintenissen. Dit stelt hen in staat om in alle sereniteit hun opdrachten uit te voeren en, via het nastreven van hun strategische doelstellingen, oplossingen te bieden voor belangrijke maatschappelijke uitdagingen.” 

De Belgische Staat en de twee instellingen IRE en SCK CEN verbinden er zich toe om regelmatig overleg te plegen en samen te werken in een geest van transparante dialoog, met respect voor ieders rol, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. 

IRE  

Het IRE is een belangrijke speler op het gebied van nucleaire geneeskunde en speelt ook een belangrijke rol in de bescherming van de bevolking en het milieu tegen de gevaren van ioniserende straling door zijn activiteiten op het gebied van het meten en analyseren van radioactiviteit. 

In het kader van dit nieuwe beheerscontract zal het IRE strategische doelstellingen moeten realiseren op vlak van: 

• Strategische benadering 
• Veiligheid en beveiliging 
• Afvalbeheer en ontmanteling van nucleaire installaties 
• Onderzoek en ontwikkeling 
• Goed bestuur 
• Duurzaamheid en beperking van milieueffecten 

De Belgische staat verbindt zich ertoe het IRE te ondersteunen, onder meer door jaarlijks subsidies in zijn begroting op te nemen die bestemd zijn voor het instituut, evenals toewijzingen om de technische passiva van het instituut te dekken die onder zijn financiële verantwoordelijkheid vallen. 

“In de huidige context van sterke transformatie van de nucleaire geneeskundesector, waarin vele nieuwe therapeutische toepassingen ontwikkeld worden, moet het IRE meer dan ooit innoveren en zich aanpassen. In deze context formaliseert en verduidelijkt het ondertekenen van een beheerscontract de steun van de Belgische staat aan de richtingen en strategische prioriteiten van het IRE” , zei Erich Kollegger 

SCK CEN 

De verbintenissen van SCK CEN omvatten:  

1. Verzekeren van continuïteit en innovatie in het nucleaire onderzoek in België door samenwerking en internationalisering.  
2. Borgen van de statutaire missie: SCK CEN verzekert haar activiteiten noodzakelijk voor een veilige uitbating van nucleaire installaties, de bescherming van mens en omgeving tegen straling en het borgen en delen van nucleaire kennis.  
3. Implementeren van zijn drie strategische speerpunten: innovatieve nucleaire systemen, duurzaam afvalbeheer en ontmanteling en nucleaire medische toepassingen.  
4. De bescherming van werknemers, publiek en milieu. Veiligheid, beveiliging, safeguards, gezondheid, milieu en kwaliteit vormen de basis van SCK CEN’s organisatie en zijn activiteiten, zowel in de uitbating van infrastructuur als in de ontwikkeling van nieuwe projecten. 

Algemeen genomen vervult SCK CEN zijn missie op onafhankelijke wijze met voldoende armslag van de Belgische Staat, zowel operationeel als financieel. 

 “Met het nieuwe strategische plan ‘Exploring 2040’  hebben we onze maatschappelijke ambitie aangescherpt. We houden onze focus strak op drie domeinen: innovatieve nucleaire systemen (loodgekoelde Small Modular Reactors en MYRRHA), het beheer van kernafval en ontmanteling, en een doortastende kankerbestrijding. We zijn blij met deze overeenkomst: het bekrachtigt formeel het geloof in Exploring 2040 en steunt onze vastberadenheid om – met partners als IRE – vooruitgang te boeken”, aldus Peter Baeten, directeur-generaal van SCK CEN.